Blog Allard van Gent

Frank Schirrmacher stierf vandaag op 54-jarige leeftijd aan een hartaanval. Hij gold als één van de belangrijkste journalisten in Duitsland. “Eén van de scherpzinnigste intellectuelen,” schrijft Deutschlandradio Kultur op haar website.

Schirrmacher studeerde Duits, literatuur en filosofie aan de universiteit van Heidelberg en Cambridge. Hij nam in 1989 de leiding van de FAZ (Frankfurter Allgemeinen Zeitung)-redactie Literatuur en literair leven ( Literatur und literarisches Leben) over van Marcel Reich-Ranicki, met wie hij bevriend was. Als mede-uitgever van de FAZ was hij verantwoordelijk voor de onderdelen Feuilleton (cultuur/literatuur/muzie/etc.) en Wetenschap. Twee jaar eerder, in 1985, promoveerde hij met een proefschrift over Kafka en Harold Bloom.

Vrijwel altijd als Schirrmacher een boek publiceerde, ontstond er ophef in het land. Hij ging gevoelige en vooral actuele onderwerpen nooit uit de weg. In zijn boek Methusalem-Komplott (2004) gaat het over de vergrijzing in de samenleving en roept hij op tot een ‘opstand der ouderen’. Voor Methusalem-Komplott ontving Frank Schirrmacher in 2007 de Jacob-Grimm-Preis en het daaraan verbonden bedrag van € 30.000.

Twee jaar later verscheen Minimum waarin hij ingaat op het verdwijnen van het gezin als hoeksteen van de samenleving. Het gezin noemt hij ‘een overlevingsfabriek’. In hetzelfde jaar komt hij in het nieuws vanwege een FAZ-interview met Günter Grass. Hij schreef dat Grass zich in de laatste oorlogsdagen bij de SS als ‘SS-Sturmmann” had aangemeld. Volgens Grass had de FAZ onrechtmatig uit privé-correspondentie geciteerd.

In 2009 verscheen zijn boek “Payback. Waarom we in het informatietijdperk gedwongen zijn te doen wat we niet willen doen en hoe we de controle over ons denken terugwinnen.” Hij wordt hiervoor geloofd door Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman, de economie-journalist Nicholas Carr en de Amerikaanse professor psychologie John Bargh.

Nadat Schirrmacher in 2004 tot journalist van het jaar werd gekozen riep het Medium Magazin, een Duits tijdschrift voor journalisten,  hem in 2010 opnieuw tot journalist van het jaar uit, nu echter tot ‘cultuurjournalist van het jaar’. In 2011 zorgde zijn artikel Ik begin te geloven dat links gelijk heeft voor veel opwinding in de media.

Over zijn boek Ego – het spel des levens heb ik eerder op dit blog geschreven. Die bijdrage staat hier.