Blog Allard van Gent

Onlangs ontdekte ik dat het graf van de beroemde Duitse schrijver E. T. A. Hoffmann zich op een begraafplaats in Kreuzberg bevindt (Friedhof III der Jerusalems- und Neuen Kirchengemeinde, direct naar U-Bahnhof Mehringdamm), niet ver vanaf mijn woning.

Vandaag besloot ik een kijkje te nemen. Aan de hand van een foto op Wikipedia wist ik waar ik moest zijn, omdat je op de achtergrond duidelijk het imposante gebouw van de belastingdienst in Kreuzberg ziet (een voormalige kazerne).

E. T. A. Hoffmann wordt in Duitsland in één adem genoemd met Theodor Storm, Goethe en Schiller. Hij was vooral bekend door zijn novellen die o.a. door Edgar Allen Poe in een Engelse vertaling werden gelezen. Ook Louis Couperus en Gerard Reve waren liefhebbers van zijn verhalen.

Frappante details

Hoffmann was een groot liefhebber van Mozart. Als eerbetoon aan de componist veranderde hij zijn tweede voornaam in Amadeus en ging voortaan als E. T. A. Hoffmann door het leven.

Na het overlijden van E. T. A. Hoffmann schonken zijn vrienden hem een zandstenen grafmonument dat na verloop van tijd dusdanig door het weer werd aangetast, dat het in 1905 vervangen moest worden door een nieuwe versie van grijs syeniet. Dit keer nam de kerkgemeenschap de kosten voor haar rekening.

Op het graf staat E. T. W. Hoffmann, omdat zijn vrienden bewust voor zijn eigenlijke naam kozen (Wilhelm in plaats van Amadeus). Ze plaatsten ook zijn officiële functie van Kammergerichtsrat (lid van het gerechtshof in Berlijn) als eerste op de grafsteen om verguizing door de staat tegen te gaan.

Het graf geldt sinds 1952 als eregraf van de deelstaat Berlijn. In 2016 verlengde de Berlijnse senaat deze vorm van eerbetoon met de nu gebruikelijke periode van 20 jaar.