Blog Allard van Gent

Kafka biografie van Reiner Stach

Onder de titel Toen Kafka de Spaanse griep kreeg publiceerde dagblad Die Welt gisteren een bijdrage over de beroemde griep-pandemie uit de jaren 1918-1919 en de schrijver Franz Kafka, één van de slachtoffers die ternauwernood overleefde.

In het artikel wordt de driedelige Kafka-biografie van Reiner Stach erbij gehaald, omdat de biograaf in het laatste deel uitgebreid aandacht aan dit onderwerp besteedde. Zelf heb ik dat boek er nog eens op nageslagen en de gelijkenissen met de corona-pandemie zijn verbluffend:

“Dit was geen normale griep meer. Het waren de symptomen van een ziekte die zich tot een verwoestende, de hele aardbol omvattende pandemie zou ontwikkelen. En dit met een snelheid die de massale infectie als een natuurcatastrofe liet losbarsten en de sociale en hygiënische veiligheidssystemen direct overweldigde. Eind september werden de eerste gevallen bekend, binnen de eerste week van oktober stierven in de metropolen Wenen en Berlijn elk tweehonderd mensen, midden oktober waren het er al tot tweehonderd per dag. Scholen, theaters en bioscopen werden gesloten, het begin van het wintersemester aan alle universiteiten verschoven, de overheden riepen op  – indien nodig – samenscholingen van mensen te vermijden. Maar het was te laat. Meer dan vijftien procent van de bevolking werd door de zogenaamde Spaanse griep besmet en terwijl de stedelijke lijkenhuizen overvol waren, moesten afdelingen in ziekenhuizen, waar geen enkele gezonde arts of verpleegkundige meer beschikbaar was, sluiten.

Angstaanjagend was echter niet alleen het onbeheersbare risico van de besmetting (bij een incubatietijd van slechts een tot twee dagen) en het snelle tempo waarmee de epidemie van het ene stadsdeel naar het andere, van de ene regio naar de andere oversloeg – nog beklemmender was de onverwachte kracht waarmee de besmette personen letterlijk tegen de vlakte werden geslagen. De gewrichtspijnen namen snel toe, de tong werd grijs, de lichaamstemperatuur steeg vaak binnen een of twee uur naar extreme waarden. En er deden verhalen de ronde over mensen die nog ’s avonds met een goed humeur werden gezien en die de volgende dag al ’s middags in een snel in elkaar getimmerde lijkkist lagen.”

Lees verder