Blog Allard van Gent

Steeds vaker lees je in de media en boeken dat de huidige tijd paralellen vertoont met de periode vlak voor de Eerste of de Tweede Wereldoorlog. Mij is zo’n overeenkomst opgevallen met de periode vlak voor de Eerste Wereldoorlog.

Volgens de Oostenrijkse psycholoog en psychiater Alfred Adler werd het volk decennialang bijgebracht dat het niets kon. Daarom was het volgens hem geen wonder dat het zich voor de oorlog liet winnen. Het volk werd bang gemaakt voor de vijand. De heersers dresseerden het volk te gehoorzamen. Het volk probeerde zich van deze vernedering te bevrijden door zichzelf te vieren als verdedigers van het vaderland. Ze hadden van de nood een deugd gemaakt, het “heldendom” was therapeutisch noodzakelijk.

De vreugdevolle bijeenkomsten aan het begin van de oorlog, vooral in de steden, waren een uiting van grootheidswaanzin om aan het gevoel van machteloosheid te ontsnappen. In de roes van hun herontdekte gevoel van eigenwaarde schuwden de mensen nu het besef dat ze slechts zielige slachtoffers waren van buitenlandse machtswellustelingen. “Toen de ineenstorting kwam, juichte het volk vanwege de herwonnen vrijheid. Ze liepen als overwinnaars door de straten van Wenen.” Hun ware vijanden – volgens Adler de generale staf en de heersende klassen – waren verslagen.

Vandaag de dag zie je ook dat met name kiezers van de rechtspopulistische partijen zichzelf vernederd voelen door de heersende klasse en politici van de traditionele partijen. Ze proberen ook aan het gevoel van machteloosheid te ontsnappen door op rechtspopulistische partijen te stemmen. Vast staat volgens mij ook dat deze groep mensen uiteindelijk slachtoffer zal worden van de machtswellustelingen die momenteel in Europa het rechtpopulistische vuurtje opstoken.