Blog Allard van Gent

Professor Moser, u bent wetenschapper. Behoort u dan toch tot die mensen die bomen omarmen? Dat is de eerste vraag in een artikel in de Frankfurter Allgemeine (FAZ) van 31 mei. Het gaat over de genezende kracht van bomen. ‘Zijn we van bomen omgeven dan zakt het aantal polsslagen” staat er als citaat in de titel. Mijn nieuwsgierigheid is gewekt.

“Dat doe ik in ieder geval niet regelmatig”, antwoordt de psycholoog Maximilian Moser lachend. “Maar ik heb er niets tegen om dat maar vaker te doen – de bomen als deel van de natuur vind ik geweldig. En mensen, met wie ik een nauwe band heb, die omarm ik toch ook.”

Welke boom professor Moser als eerste zou uitkiezen, dat wil de interviewster weten. “De arve. Dat is een bijzondere boom die je zelfs nog op 2500 meter zeehoogte tegenkomt. De bosgrens ligt normaal gesproken bij 1800 meter. Op die hoogte, onder die extreme omstandigheden, ontwikkelt de arve zuurstof waarmee ook mensen onder extreme belasting geholpen kunnen worden. Dat is voor ons interessant, omdat in onze maatschappij vandaag de dag continu tijdstress en prestatiedwang heersen.”

De boslucht is gezond. Dat lees en hoor je altijd weer. Is dat gewoon een gevoel of kun je zoiets ook bewijzen, luidt de volgende vraag. De professor vertelt dat nieuwe onderzoekingen uit Japan laten zien dat de hartfrequentie bij wandelingen in een bos lager is dan bij vergelijkbare wandelingen in de voorstad. Een lagere polsslag is wenselijk, want dit betekent dat het hart beter van zuurstof wordt voorzien. “Op de lange duur heeft een lage hartfrequentie zelfs een gunstig effect op de levensverwachting: is de polsslag lager, dan leven we langer.”

Of dit ook te verklaren is, vraagt de interviewster. Moser vertelt dat hierbij vele factoren een rol spelen. Eén daarvan is het feit dat een groene omgeving een ontspannen uitwerking op de psyche heeft. “Onderzoek heeft ons bijvoorbeeld geleerd dat de genezingsresultaten in ziekenhuiskamers met bomen voor het raam beter zijn. Alléén aan het groen kan dat niet liggen. Vooral naaldbomen bevatten waardevolle etherische oliën. Die werken, ook als we niet buiten in het bos zijn: zelfs als we thuis door bomen omgeven zijn, wordt de polsslag lager”, aldus Moser.

De journaliste vraag nieuwsgierig of dit ook geldt als je gewoon in bed ligt. Natuurlijk wist ze dat de researchafdeling van de professor juist daar onderzoek naar heeft gedaan. Daarbij hebben dezelfde mensen eerst in hun eigen bed thuis geslapen, vervolgens in bedden van massief dennenhout (arve) en ook in “bedden met een hout-look”, dus bedden van spaanplaat. De onderzoekers vroegen de mensen of ze de slaapkwaliteit in hun eigen bed met die in het vreemde bed wilden vergelijken. In de bedden van massief dennenhout sliepen de proefpersonen duidelijk beter. “En we vonden ook een mogelijke verklaring: in de 72 nachten in het bed van massief dennenhout spaarden ze telkens 3.500 hartslagen per nacht. Dat is behoorlijk veel, dat komt overeen met ongeveer een uur hartwerking,” aldus de professor.

De werking van het bos kun je dus ook naar je huis in de stad halen, concludeert de journaliste. “Als we hout bij het gebruik van meubels gebruiken, dan maken we gebruik van het effect van het bos, zonder meteen in een bosgeest te moeten veranderen”, legt Moser uit. “Belangrijk is dat de poriën van het hout open blijven, dus of compleet onbehandeld of in ieder geval met was of lijnolie ingewreven. Een ander onderzoek hebben we bij schoolklassen uitgevoerd waarbij de leerlingen of in een lokaal van massief hout of een lokaal met de gebruikelijke gipsplaten les kregen. De leerlingen uit het klaslokaal van massief hout hadden niet alleen een lagere hartfrequentie zodra ze het klaslokaal betraden, ze werden i.t.t. tot de andere klas tegen het einde van het schooljaar ook steeds meer ontspannen. En ook hun vagus tonus was continue hoog.”

Natuurlijk komt nu de vraag wat de vorige zin betekent en natuurlijk volgt ook een antwoord van de professor:” De nervus vagus is de zenuw die voor ontspanning en herstel verantwoordelijk is en onder andere het hout tegen belastingen beschermt. Bovendien heeft men in de afgelopen jaren ontdekt, dat de nervus vagus voorkomt dat ontstekingen in het lichaam zich uitbreiden. Hij speelt dus een rol bij tal van ziektes die we als welstandsziektes aanduiden. Want arteriosclerose, artrose en zelfs kanker zijn vaak de gevolgen van een niet goed genezen ontsteking.”

“De farmaceutische industrie heeft echter meer interesse in het onderzoek naar aparte werkzame stoffen. Een complete plant, waarin duizenden stoffen samenwerken, kun je uiteindelijk niet patenteren. Een heel bos al helemaal niet.”

Het klinkt zeer interessant, dat bomen zo veel ziektes kunnen voorkomen. Maar waarom hoor en lees je hier dan niet meer over. Dat vraag niet alleen ik me af, maar gelukkig ook de journaliste in het artikel. Professor Moser: “Vandaag de dag concentreren de artsen zich meer op ziektes. Preventie en gezondheidskennis komen veel te kort. Aan de andere kant weet de farmaceutische industrie al lang dat we niet naar de Amazone moeten om werkzame stoffen in het plantenrijk te vinden. We gebruiken ze al heel lang. Planten uit de wilgenfamilie (Salicaceae) zijn bijvoorbeeld de uitgangsbasis voor aspirine. De farmaceutische industrie heeft echter meer interesse in het onderzoek naar aparte werkzame stoffen. Een complete plant, waarin duizenden stoffen samenwerken, kun je uiteindelijk niet patenteren. Een heel bos al helemaal niet.”

Bron
FAZ: Die heilende Kraft von Bäumen – “Sind wir von Holz umgeben, sinkt unser Puls”