Blog Allard van Gent

Mijn artikel over Zalando krijgt vandaag volop aandacht in België.  Natuurlijk ben ik blij dat de Belgische journalisten het hebben opgepikt, want het blijft mijn doel om zo veel mogelijk mensen bewust te maken van wat zich achter een webshop kan afspelen. Bij wederom de Belgische Radio 1 kreeg ik vanochtend de gelegenheid om mijn artikel mondeling toe te lichten. De radio pakte het onderwerp op n.a.v. een artikel, dat vandaag in De Morgen staat. Het bizarre is, dat in de periode dat ik bij Zalando werkte, er  een lezerscolumn van mij in dagblad De Pers verscheen met als titel “De Zalando Man“. Ik vertelde destijds al voorzichtig iets over het arbeidsklimaat, lees ik nu. Later dacht ik nog dat die column de reden voor mijn ontslag was, maar dat vond ik wel heel erg ver gezocht. Dit is trouwens geen marketingactie. Het is puur bedoeld om aan te geven dat het mij destijds al niet onberoerd liet en ik er mee bezig was om iets van het arbeidsklimaat naar buiten te brengen. Heel voorzichtig, want ik had net als mijn collega’s ook het werk en het geld nodig.

Gisteren kreeg ik van iemand de tip om de ZDF-reportage te vertalen, omdat niet alles even duidelijk is. Als ik tijd heb, dan wil ik bekijken of dat lukt. Ik spreek vrijwel dagelijks Duits, maar voor de mensen in Nederland en België ligt dat natuurlijk anders. Ik heb ook de indruk dat hierdoor niet alle zaken uit het filmpje even duidelijk zijn. Bijvoorbeeld de situatie rondom Markus, de jongen in de reportage die als “Schnupperer” heeft gewerkt en voor het magazijn in Großbeeren zijn verhaal vertelt. Met “Schnupperer” wordt een persoon bedoeld, die door het Duitse arbeidsbureau is gestuurd om werkervaring op te doen, zodat hij weer in het arbeidsproces kan integreren.

Markus vertelt dat Zalando wekelijks 10 van deze mensen liet werken. Hij ziet het als pure uitbuiting. Per maand laat Zalando dus 40 mensen van het arbeidsbureau “picken” (de kleding/schoenen aan de hand van bestellijsten uit de schappen halen) en spaart daarmee natuurlijk heel veel geld. Zalando laat schriftelijk weten dat een “Schnupperpraktikum” (dus de soort stage om in het arbeidsproces te integreren) in de regel één dag duurt. De jongen uit het filmpje heeft echter vijf dagen langer als “Schnupperer” gewerkt. Het arbeidsbureau laat tenslotte nog officieel weten, dat het hier gaat om een maatregel om mensen weer in het arbeidsproces te integreren. Dit heet in het Duits een MAG (Maßnahmen bei einem Arbeitgeber). De werkgever, in dit geval Zalando, betaalt hiervoor helemaal niets. Op diverse Duitse fora las ik reacties van mensen die 1 of 2 weken als “Schnupperer” bij Zalando hebben gewerkt en dus geen enkele cent hebben verdiend. Ook las ik dat iemand het belachelijk vindt dat Zalando dus met het geld van de Duitse belastingbetaler deze “Schnupperer” in het magazijn laat werken zonder zelf één cent uit te geven. Daar ben ik het volkomen mee eens. Waarom? In de reportage vertelt de wetenschapster dat Zalando in 2011 maandelijks een budget voor marketing had “im zweistelligen millionen bereich”. Dat betekent miljoenen euro, met dubbele cijfers. En dan wel mensen “werkervaring” laten opdoen om kosten te sparen. Dat is in mijn ogen ongehoord en dan druk ik me nog zachtjes uit.

Tot slot. ZDF-Zoom is een zender die vooral vooral veel documentaires uitzendt en is onderdeel van het digitale programma-aanbod van ZDF. Daarom is deze reportage in heel Duitsland minder bekend dan bijvoorbeeld de reportage over Amazon, die door de ARD werd uitgezonden. De berichten over Amazon verschenen ook in de Duitse journaals, de berichten over Zalando (nog) niet. Wel reageerden er op internet veel mensen op het filmpje. Eén vertaalde reactie:  „Ik werk bij Zalando in Brieselang. Hier zijn de werkomstandigheden net zo slecht. Het Job Center (Duitse arbeidsbureau) stuurt hier werklozen naar toe, die hier negen dagen lang als „Schnupperer“ zonder loon moeten werken […] Op deze manier ondersteunt de staat grote bedrijven.”