Blog Allard van Gent

Het is altijd weer schrikken als je leest dat in Nederland momenteel  de PVV de grootste partij zou zijn. Daarom vind ik het zinvol om er zo nu en dan op te wijzen dat samenwerking altijd constructiever is dan de macht aan één persoon of partij over te laten.

Over Wilders’ begrijpelijke reclame van het “Nexit” rapport las ik een goed artikel op n-tv, het 24-uurs nieuwskanaal van RTL in Duitsland. De schrijver, politiek-redacteur Christian Rothenberg, vond het überhaupt geen probleem dat ik de vertaling op mijn blog publiceer. Daarom staat de complete vertaling van zijn artikel hieronder, met vervolgens een link naar de originele, Duitse versie.

Een EU zonder Nederland?
Wilders’ legende over het gemakkelijk uitstappen

Wat gebeurt er als Nederland uit de EU stapt? Rechtspopulist Geert Wilders presenteert een rapport dat zijn land een grote toekomst belooft – buiten de EU. Daarbij zou uittreden fatale consequenties hebben.

Het moet op een maandag gebeuren. Dat adviseert Capital Economics. In een eigen handboekje gaf het Britse adviesorgaan anderhalf jaar geleden tips voor een georganiseerde uitstap uit de EU, zonder mogelijke consequenties. Een absolute geheimhouding zou noodzakelijk moeten zijn. Om paniek te voorkomen moeten De Nederlandsche Bank (DNB) en de regering achter gesloten deuren het uittreden voorbereiden. De banken moeten gesloten blijven als de regering het besluit voor de komende maandag afkondigt. Dan, op de zogenaamde “D-Day”, komt de nieuwe munteenheid.

Het klinkt zo eenvoudig en gelooft men Geert Wilders, dan is het ook eenvoudig. De Nederlandse rechtspopulist presenteerde deze donderdag het “Nexit” rapport. Hierin worden de consequenties van het uittreden uit de EU van Nederland afgewogen. De resultaten van het rapport, dat Capital Economics in opdracht van de PVV had opgesteld, liggen helemaal in de lijn van Wilders: volgens het rapport is uittreden niet alleen mogelijk, het biedt zelfs een reeks voordelen.

“Zonder die zelfvernietigende bezuinigingspolitiek in Brussel hadden we meer banen en hogere inkomens”, beloofde Wilders in een videoboodschap. “Nederland moet uit de EU treden. Dat is zuurstof voor ons land, terwijl de EU ons verstikt.” Maar: heeft het uittreden daadwerkelijk een dergelijk groot nut en is het echt zo eenvoudig?”

Het domino-effect

Uittreden zou daadwerkelijk grote gevolgen hebben. Duidelijk meer dan 50 procent van de Nederlandse export ging in 2012 naar de EU-lidstaten. Ook de belangrijkste handelspartners zijn mede-lidstaten. Als iemand een club verlaat, dan heeft hij ook geen recht meer op de voordelen van de club. Nederland zou zowel van de binnenlandse EU-markt met zijn vrije verkeer van goederen, vrije personenverkeer en vrijheid van dienstverlening worden uitgesloten alsook van andere of geplande verdragen, zoals de geplande vrije handel met de Verenigde Staten. Alle handelsbetrekkingen zouden opnieuw verhandeld moeten worden. Internationaal zou de invloed sowieso veel geringer zijn dan in de EU. Bijzonder fataal: als onafhankelijk land buiten de eurozone zou het koninkrijk, dat ook de reputatie van een exportland geniet, veel kwetsbaarder voor speculaties en wisselkoersschommelingen zijn dan tot nu toe.

Moeilijkheden dreigen ook bij de herinvoering van de gulden. “Het geldsysteem en het complete vermogen van de Nederlanders moet naar guldens overgeboekt worden”, zegt Kertin Bernoth, deskundige voor macro-economie bij DIW (Deutsche Institut für Wirtschaftsforschung). Bij de omschakeling naar de euro is dat ordelijk verlopen, omdat men twee jaar de tijd had. Als je kapitaalvlucht wilt vermijden, dan zou het wezenlijk sneller moeten gaan. De “Nexit” heeft ook grote risico’s voor de rest van de eurozone. In het ergste geval kan het uittreden van een EU-kernland zelfs een domino-effect bewerkstelligen. “Het heeft een niet te onderschatten signaalwerking”, zegt Bernoth. “Op het moment dat Nederland de EU verlaat, zal ook over het uittreden van andere landen en een uit elkaar vallen van de monetaire unie worden gespeculeerd. Dat zou binnen de EU voor een grote onzekerheid zorgen.”

In het verleden speelde men altijd weer met gedachten over een scenario om uit te treden. In Oostenrijk werd in het jaar 2000 weliswaar een succesvol anti-EU volkspetitionnement binnengehaald, de Nationale Raad (lagerhuis van het parlement van Oostenrijk) besloot echter tegen het houden van een referendum. Momenteel houdt alleen Groot-Brittannië zich concreet bezig met het uittreden uit de EU, het land waarvan premier David Cameron zijn volk tot 2017 over een EU-lidmaatschap wil laten beslissen. Het verdrag van Lissabon voorziet in paragraaf 50 nadrukkelijk in die mogelijkheid.

55% van de Nederlanders voor uittreden

Jeroen Dijsselbloem, voorzitter van de Eurogroep, noemde de resultaten van het “Nexit” rapport “wilde scenario’s”, die voor Nederland zeer slecht zouden zijn. Vanuit het perspectief van het Centraal Planbureau (CPB) zijn de prognoses op lange termijn onbetrouwbaar. Wilders bestempelt dergelijke uitingen als “leugens”. Met verwijzing naar het rapport verklaarde hij dat de risico’s bij het omschakelen naar de gulden beheersbaar zijn. Zou zijn land per 1 januari 2015 uittreden en een zelfde soort verhouding tot de EU uitoefenen als Zwitserland, dan zouden de staatsuitgaven dalen en de economie in het jaar 2035 met minimaal 10 procent groeien. Verder beweert hij dat het gemiddelde jaarinkomen per  huishouding tot 10.000 euro zal stijgen.

Voor Wilders komt het rapport zo kort voor de Europese verkiezingen, waarbij hij samen met Marine Le Pen een rechtse alliantie wil smeden, uiterst gelegen. De resultaten van het onderzoek van Capital Economics bevestigen niet alleen de vermeende legitimiteit van één van zijn centrale eisen, ze raken ook de zenuw. Volgens een enquête van de PVV wil 55 procent van de Nederlanders uit de EU stappen. Zoals de krant “de Telegraaf” meldt, is de partij van Wilders met 30 procent momenteel met afstand de grootste van Nederland. Wat zijn populariteit aangaat is het voor de rechtspopulisten blijkbaar voldoende om met de duistere “Nexit”-kaart te zwaaien. Meer dan strategisch koketteren is momenteel echter niet mogelijk. Daarvoor ontbreekt de meerderheid in het parlement.

En zo eenvoudig als het uittreden op papier ook mag zijn: tot nu toe ontbreekt het voorbeeld waarop men zich zou kunnen oriënteren. Ook vanwege de bezorgdheid van de uitwerkingen heeft tot nu toe nog geen land voor de weg terug gekozen. Op de prognoses van het als conservatief en eurosceptische geldende instituut Capital Economics kun je ook niet altijd vertrouwen. Voorspellingen voor het uittreden van Griekenland in het jaar 2012 en van nog minimaal een ander land in 2013 bewezen zich achteraf als onjuist.

Dit bericht is een vertaling van het artikel “Eine EU ohne die Niederlande? Wilders’ Legende vom leichten Ausstieg” van Christian Rothenberg, dat op 6 februari 2014 op de website van n-tv verscheen. De originele tekst verschijnt via de volgende link: http://www.n-tv.de/politik/Wilders-Legende-vom-leichten-Ausstieg-article12224146.html