Blog Allard van Gent

Berlijn Kreuzberg

Berlijn kent armoede, dat is geen geheim. Het is ook geen geheim dat in de Duitse hoofdstad ieder derde kind in armoede opgroeit.  Maar waar in stad wonen dan de arme Berlijners en waar wonen de rijken? Waar wonen de academici en waar de werklozen? Hoe zijn de bewoners over de verschillende wijken, stadsdelen en districten verdeeld? Die gegevens zijn onlangs vastgelegd in een 300 pagina’s tellende ‘sociale structuuratlas’, die afgelopen vrijdag aan de senator voor gezondheid Mario Czaja (CDU) werd overhandigd.

Het zuigelingensterftecijfer, het aantal rokers, het aantal werklozen, de woonsituatie, de genoten opleiding, het inkomen of het aantal hulpbehoevenden, dat op overheidssteun is aangewezen. Het zijn enkele van de 66 verschillende criteria in het tot nu toe omvangrijkste onderzoek naar de sociale situatie in Berlijn.

De Thielallee in de villawijk Dahlem, niet ver van de Vrije Universiteit, beschikt over de gunstigste sociale structuur. Maar ook in de buurt van Dahlem en aan de Krumme Lanke (plaats 3 en 5) is het niet slecht vertoeven. Volgens de sociale structuuratlas zijn in het zuidwesten van de stad de inkomens, het aantal academici en de levensverwachting het hoogst. De bevolking bestaat in dit gebied uit jonge gezinnen, gepensioneerden, hoge ambtenaren en academici, die zich de vaak niet echt goedkope woningen kunnen permitteren.

In sommige districten en wijken, zoals Kreuzberg, bestaan binnen het district grote verschillen. Dat kan ik beamen, want ik woon alweer twee jaar in Kreuzberg en ik zie hoe ook bij mij in huis de huurprijzen na een renovatie van een woning de hoogte in schieten en soms zelfs worden verdubbeld. Hetzelfde geldt voor Neukölln, het stadsdeel dat in het rapport de laagste plaats inneemt. Deze laatste plaats is verklaarbaar, omdat de gegevens van de sociale structuuratlas uit het jaar 2011 stammen. Momenteel is Neukölln een stadsdeel dat erg in trek is en dan laat de gentrificatie niet lang op zich wachten.

Uit de sociale structuuratlas blijkt dat de sociale structuur in het district Spandau wankelt. In een krantenbericht wordt Spandau de verliezer van de gentrificatie genoemd. Het is de opvangplek voor de armere lagen van de bevolking die door de stijgende prijzen uit het centrum worden verdreven. Spandau staat in de sociale structuuratlas op de drie na laatste plaats.

Ook het district Reinickendorf bevindt zich in de onderste helft van de tabel met sociale structuren. De bevolking is hier bovengemiddeld oud en daardoor stijgt het aantal hulpbehoevenden dat op overheidssteun is aangewezen. De sociale structuur in Marzahn-Hellersdorf is stabiel gebleven, ook al bevindt de wijk zich eveneens in de onderste regionen van de lijst. De wijk zakte tussen 2003 en 2008 van plaats vijf naar plaats negen. Sindsdien is de sociale structuur hier niet verslechterd.

De sociale structuuratlas kent één grote winnaar en dat is stadsdeel Pankow, dat na Steglitz-Zehlendorf en Charlottenburg-Wilmersdorf op plaats drie staat. In 2003 stond Pankow nog op de negende plaats. Dat was nog in de tijd voordat de mensen met hogere inkomens naar Prenzlauer Berg (behoort tot Pankow) trokken.

Bronnen:
Berliner Zeitung 28.02.2014 “Hier wohnen die ärmsten Berliner”

Download de sociale structuuratlas (16,2 MB)