Blog Allard van Gent

De Nederlandse socioloog Paul Schnabel legt vandaag op de website van weekblad Der Spiegel uit hoe het komt dat de rechtspopulisten in Nederland zo succesvol zijn. Economisch gezien gaat het met Nederland nog beter dan met Duitsland. “We behoren tot de rijkste landen ter wereld, de staatsschulden dalen, net als de werkloosheid. En toch heerst er een irrationele ontevredenheid onder het motto: met mij gaat het goed maar met ons gaat het slecht”, legt Schnabel uit.

Hoe wordt die ontevredenheid dan gevoed? Dat wil interviewer Christoph Titz van Der Spiegel graag weten. Schnabel legt uit dat het belangrijk is een scheiding te maken tussen echte en ingebeelde zorgen. “Een vijfde deel van de bevolking voelt zich blijkbaar in goede handen bij Wilders, omdat dit deel gelooft dat hij toch maar uitspreekt wat dit deel van de bevolking in het geheim denkt. Daartoe behoort de dwaalleer dat de Nederlandse identiteit wordt bedreigd door globalisering en de islam. Wilders wakkert die negatieve emoties aan en maakt daar volop gebruik van. Hij vermengt ze met realistische problemen. Onroerend goed en de huren zijn bijvoorbeeld zeer duur geworden. Vandaag de dag zijn er meer gezinnen die twee inkomens nodig hebben om een aangenaam leven te leiden, en de verzorgingsstaat krimpt”, aldus Schnabel.

De interviewer vraagt waarom juist jonge mensen Wilders kiezen. Schnabel geeft aan dat de genoemde echte problemen, dus de huren en de hachelijke arbeidsverhoudingen, vooral de jeugd aangaan. De socioloog noemt Wilders een kameleontische, ondoorzichtige figuur. “Hij zegt op grove en meedogenloze wijze wat hij denkt en is daarbij zeer krachtig en luid – een soort proto Trump. En zoals alle rechtspopulisten scheldt hij op de elite en het establishment. Door continue herhaling blaast hij in video’s op Facebook en Twitter kleinigheden op, omdat hij hoopt dat ze dan een deel worden van het collectieve bewustzijn en misschien zelfs als feitelijk correct worden beschouwd”, aldus Schnabel.

De Nederlandse socioloog is afgevaardigde van D66. Wat hebben de liberale politieke krachten dan verkeerd gedaan in de omgang met Wilders? Schnabel zegt dat veel mensen dachten dat het fenomeen Wilders wel weer voorbij zou gaan. Andere populistische partijen zoals die van de vermoorde rechtspopulist Pim Fortuyn vielen door interne ruzies vanzelf uit elkaar. “Wilders heeft echter nooit een partij opgericht”, legt Schnabel uit. “Hij is het enige lid van de PVV. Als er al conflicten zijn, dan zijn die alleen in zijn parlementsfractie.”

Schnabel vertelt verder dat de mensen die voor Wilders in het parlement zitten niets anders hebben dan de beweging van Wilders. “Eentje heeft mij persoonlijk verteld dat hij buiten het parlement en zonder Wilders kansloos zou zijn. Hij en anderen zijn financieel afhankelijk van de PVV geworden”.

De interviewer begrijpt niet waarom er in Nederland niemand is die zegt dat er een politicus aan de winnende hand is die de grondvesten van Nederland wil vernietigen. Schnabel zegt dat D66 leider Alexander Pechtold zich altijd zeer duidelijk tegen Wilders heeft opgesteld. “Ook om die reden maakte Wilders onlangs gebruik van “alternatieve feiten” door een nepfoto te gebruiken waarop Pechtold als sympathisant te zien is bij een demonstratie die voor de Sharia opkomt. Die foto is ronduit een leugen”, aldus Schnabel. “En we leggen de mensen ook uit dat we geen kans hebben als we de EU verlaten”, voegt hij eraan toe. “Wilders zegt dat hij Nederland niet vernietigt maar dat hij het land weer zichzelf laat zijn. Zwitserland is bij hem en de andere populisten een geliefd voorbeeld. Uitgerekend Zwitserland! Een land dat zonder echt lidmaatschap bijna alles moet doen wat de EU verlangt. Maar dat wil men gewoon niet geloven.”

Tot slot gaat de interviewer in op het plan Wilders te isoleren. Op de 50 Plus Partij na wil er volgens hem niemand met hem een coalitie aangaan. Zou dat plan kunnen lukken? Als Wilder de grootste partij wordt, dan heeft hij volgens Schnabel de kans een regering samen te stellen. Hij voegt er meteen aan toe dat dit vervolgens zal mislukken. “Ook de sociaaldemocraten van de PvdA hebben vroeger al een keer meegemaakt de sterkste partij te zijn maar niet te kunnen regeren. Een linkse coalitie zal het nu waarschijnlijk niet halen. De meeste waarnemers rekenen op een coalitie van vier of vijf partijen onder de huidige premier Rutte.”

Bron
Der Spiegel, vrijdag 17.02.2017 , 09:44 uur: Phänomen Geert Wilders “Alle dachten, das geht vorbei”