Blog Allard van Gent

Regionale detailhandelaren coöpereren vaak met Amazon – uit angst anders verdrongen te worden. Jonge ondernemers in Wenen en Wiesbaden vinden andere wegen om het wereldconcern het hoofd te bieden.

Ze zijn 17 jaar oud en gaan in Wenen naar school. Daarnaast dagen ’s werelds grootste onlineshop uit: Amazon.

Moritz Stephan en Konstantin Klinger zijn fervente lezers. Het viel hen op dat steeds meer regionale boekwinkels vanwege de concurrentie met Amazon hun deuren moesten sluiten. Toen ze zelf een boek bij Amazon bestelden en vaststelden dat het niet bepaald milieuvriendelijk vanuit een veraf gelegen magazijn wordt geleverd, was hun ambitie gewekt. Al snel besloten ze zelf hun eigen lokale boekhandel Lobu op te richten.

“Als we er tijd en liefde erin stoppen, dan kan er veel uit voortkomen.”

Het concept: bestel je ’s middags een boek per sms, dan krijg je het nog op dezelfde dag ’s avonds thuisbezorgd door een boekhandel in de buurt, per fietskoerier. “We willen onlineshoppen ecologisch duurzaam en sociaal acceptabel vormgeven”, aldus Mauritz Stephen in een bijdrage in het Duitse weekblad Der Spiegel.

Uiterlijk in het voorjaar van 2019 willen de beide gymnasiasten de chef van hun eigen bedrijf zijn. Maar nu al zijn ze druk bezig met het project. Twee boekwinkels hebben zich al bereid verklaard als coöperatiepartner mee te werken. Om de boeken te bezorgen fietsen ze zelf of hun vrienden door het 3e en 1e district van der Oostenrijkse hoofdstad. “Als we er tijd en liefde erin stoppen, dan kan er veel uit voortkomen”, zegt Stephan. De resonantie geeft ze moed. “De mensen vinden het goed wat we doen”, zegt Stephan, “het is alsof ze op een lokaal alternatief voor Amazon hadden gewacht.”

De scholieren onderhandelen momenteel met nog 15 andere boekwinkels, werken aan een infrastructuur en bouwen een database voor de boeken. Als ze volgend jaar hun middelbare school hebben afgesloten willen ze fulltime met dit project aan de slag. Dan zal ook blijken of het businessmodel functioneert. Nog bezorgen ze de boeken gratis. Hun geringe kosten dekken ze met het tot nu toe binnengehaalde prijzengeld bij wedstrijden voor jonge ondernemers.

Detailhandel zonder invloed
Veel lokale detailhandelaars proberen op verschillende manieren aan de dreiging van online reuzen te ontkomen – bijvoorbeeld door coöperatie. Bij verse levensmiddelen – het nieuwe onderdeel van Amazon – werken steeds meer kleine supermarkten en bakkerijen samen met het grote Amerikaanse concern. Deze manier van ondernemen is riskant, want volgens insiders hebben de belangen van de coöpererende bedrijven bij Amazon geen prioriteit.

Zo heeft de lokale detailhandelaar geen invloed als producenten de artikelbeschrijving van een product op het platform veranderen. Toch is de lokale detailhandelaar voor de weergave verantwoordelijk. Amazon bestrijdt dit niet. In een commentaar zegt het bedrijf: “Het is ons doel het bedrijf te zijn waar de klant wereldwijd gezien het meest in het middelpunt staat”. Om de klanten steeds van actuele informatie te voorzien, zou die informatie in samenspraak met de producenten aangepast kunnen worden, laat het bedrijf verder nog weten.

Online buurtwarenhuis
Vaak ontbreekt het bij de lokale detailhandelaren aan de juiste knowhow en strategie om de concurrentie met Amazon aan te gaan. Juist vanwege dat probleem ging in Wenen een internetwarenhuis van start waar alleen regionale bedrijven onderdeel van uitmaken. “Wij leveren alles wat je in het alledaagse leven nodig hebt: van boeken tot bloemen tot verse levensmiddelen”, zegt Nanna Beyer, een van de medeoprichters van Kiezkaufhaus.

De charme van de aparte winkel blijft daarmee behouden: om die atmosfeer over te brengen, fotografeert Kiezkaufhaus de etalages en presenteert ze op de website, zodat de klanten het gevoel hebben zelf in de winkel te staan en kunnen rondkijken. Bij de bestelling kunnen ze dan individuele wensen aangeven zoals bijvoorbeeld de dikte van de plakjes ham. De winkeliers pakken alle waren bij elkaar, de fietskoeriers leveren vervolgens de spullen bij de klant thuis af.

Voor Beyer en haar medestrijders waren er al meteen veel redenen om het tegen Amazon op te nemen: steeds meer toenmalige collega’s bestelden online in plaats van boodschappen te doen bij de kleien winkels in de buurt. Tegelijkertijd irriteerden de oprichters zich aan het gelijkvormige aanbod van de multinationale concerns, “die de ene stad er net zo laten uitzien als de andere, die nauwelijks belastingen betalen en geen verantwoordelijkheid voor de regio nemen”, zegt Beyer. “Bovendien hebben we ons geërgerd aan de leveringswaanzin” – volle straten, lopende motors, doorgezwete koeriers die door de omgeving jakkeren en het pakket bij de klant neersmijten.

Voor de jonge ondernemers was het echter ook duidelijk dat er geen weg terug meer was naar de vermeende goede oude tijd is. “Wij kunnen het internet slecht als schuldige aanwijzen of het wegdiscussiëren”, zegt Beyer, “daarvoor in de plaats moeten we er gebruik van maken.”

Dat schijnt met het Kiezkaufhaus te gaan lukken: twee jaar geleden begonnen ze met 16 winkels, ondertussen onderhandelen ze met nog eens 30 andere zaken. En Wiesbaden is het begin – Beyer en haar medestrijders willen hun platform lokale middenstanders in andere steden ter beschikking stellen.

Bron
Der Spiegel, 5 november 2017
Einzelhandel: Junge Gründer legen sich mit Amazon an