Blog Allard van Gent

Hoe ga je om met rechts-populistische partijen zoals bijvoorbeeld de PVV, de AfD, FPÖ of Front National? Afgrenzen, aanvallen of toch betrekken? De politieke partijen hebben geen gemeenschappelijke omgang met de rechts-populisten. De Konrad-Adenauer-Stiftung (KAS) heeft onderzoek gedaan om erachter te komen welke strategie succesvol kan zijn (de KAS is het wetenschappelijk bureau van de Duitse CDU).

De resultaten van het onderzoek liggen op de redactie van het Berlijnse dagblad Tagesspiegel. De krant schrijft dat de KAS de omgang met rechts-populistische en nationalistische partijen in heel Europa heeft vergeleken en daarna vaststelde wat de verschillende strategieën met elkaar gemeen hebben als het erom gaat de rechts-populisten terug te dringen. “De antwoorden zijn niet alleen voor de CDU interessant”, aldus Tagesspiegel.

De manieren waarop de Europese partijen hiermee omgaan kunnen worden samengevat in twee groepen: betrekken of afstand houden. Besluiten partijen om de rechts-populisten te betrekken, dan houdt dat niet noodzakelijk een coalitie in of een minderheidsregering die door de rechts-populisten wordt geduld.

Veel partijen nemen ook standpunten van de rechts-populisten over. Dat is een indirecte vorm van betrekken. Afstand houden kan daarentegen betekenen: afgrenzen, stigmatiseren, aanvallen, standpunt tonen of iets wat de onderzoekers “negeren en hopen” noemen.

De onderzoekers stelden in Frankrijk, Nederland en Oostenrijk een succesvolle omgang vast, waarbij het van land tot land verschilt wat succes voor de partijen betekent. De rechts-populisten zijn immers niet verdwenen, in tegendeel. In Oostenrijk is de FPÖ zelfs coalitiepartner, maar heeft niet, zoals lang voor mogelijk werd gehouden, de bondskanselier geleverd. Dat zien de onderzoekers als succes van de huidige Oostenrijkse kanselier Sebastian Kurz (ÖVP) die op serieuze wijze voor striktere immigratie- en asielregels pleitte en dat al lang vóór de verkiezingsstrijd.

Volgens de onderzoekers ligt hier een wezenlijke factor: houding. Deze tref je aan als een politicus zijn stelling op gevoelige gebieden zoals de Europa- of vluchtelingenpolitiek langere tijd niet verandert en deze ook offensief tegenover de politieke concurrenten verdedigt. “Een goed gedoseerde, doelgerichte woordenwisseling heeft zijn waarde bewezen”, aldus het onderzoek.

Vervolgens schrijft Tagesspiegel dat we dat ook in de omgang van Emmanuel Macron met het rechts-populistische Front National in Frankrijk konden zien of in de verkiezingsstrijd van minister-president Rutte in Nederland, die met zijn houding tegen Geert Wilders succes boekte. “En Alexander Van der Bellen van De Groenen had in 2016 bij de verkiezing van de Oostenrijkse president met succes een internationaal ingestelde en pro-Europese houding getoond.”

Volgens het onderzoek is het minder zinvol de standpunten en posities van de rechts-populisten over te nemen of om deze te benaderen. Toch overheerst die strategie vandaag de dag. Maar achteraf legitimeert die de positie van de rechts-populisten en bezorgt ze prikkels om die beetje bij beetje te verscherpen. “Met een ‘race’ om de hardste asiel- en grenspolitiek hebben de partijen dus niets te winnen”, aldus Tagesspiegel.

BRON
Tagesspiegel:
Studie: Annäherung an Rechtspopulisten hilft Parteien nicht