Blog Allard van Gent

Dit jaar zijn er parlementsverkiezingen in Duitsland. Angela Merkel zal niet meer als partijleider beschikbaar zijn. Daarom is dit hoogstwaarschijnlijk haar laatste nieuwjaartoespraak als Duitse bondskanselier:

Beste landgenoten,

wat voor een jaar hebben we achter de rug!

In 2020 kwam er iets op ons af waar de wereld geen rekening mee had gehouden. Een tot dan toe onbekend virus dringt onze lichamen en onze levens binnen. Het raakt ons waar we het meest menselijk zijn: in nauw contact, in de omarming, in gesprek, bij het feestvieren. Het virus maakt van normaal gedrag een risico – en bijzonder ongebruikelijke beschermingsmaatregelen normaal.

2020, dit jaar van de pandemie, was een jaar van leren. We moesten in het voorjaar reageren op een virus waarover nauwelijks feitelijke kennis en informatie voorhanden was. We moesten beslissingen nemen waarvan we alleen maar konden hopen dat ze juist zouden blijken te zijn.

De coronaviruspandemie was dé politieke, sociale en economische uitdaging van de eeuw. Het is een historische crisis die iedereen tot veel verplichtte en sommigen tot te veel. Ik weet dat het enorm veel vertrouwen en geduld van u heeft gevergd, en nog steeds vergt om zich met deze historische krachtprestatie in te laten. Daarvoor dank ik u uit de grond van mijn hart.

Aan het einde van dit ademloze jaar is het ook belangrijk om even te pauzeren – en bedroefd te zijn. Als samenleving mogen we niet vergeten hoeveel mensen een geliefde persoon hebben verloren waar ze niet dichtbij konden zijn. Ik kan hun pijn niet verzachten. Maar ik denk aan hen, vooral ook vanavond.

Ik kan alleen maar gissen hoe bitter het moet voelen voor degenen die door corona om het verlies van een geliefde persoon rouwen of die sterk worstelen met de nawerking van een ziekte, wanneer door enkele reddeloze personen het virus wordt ontkend en weggewuifd. Samenzweringstheorieën zijn niet alleen onwaar en gevaarlijk, ze zijn ook cynisch en wreed voor deze mensen.

2020 werd bepaald door zorgen en onzekerheid. Tegelijkertijd was het ook een jaar waarin zoveel mensen boven zichzelf uitstegen zonder dit aan de grote klok te hangen. Dat bewijzen de artsen en verpleegkundigen in ziekenhuizen, verpleeghuizen en andere zorgcentra. Dat zien we bij de medewerkers van de GGD’s, die plotseling in het centrum van de strijd tegen het virus terechtkwamen. We zien het in de toewijding van onze strijdkrachten die ons op alle mogelijke plekken ondersteunen.

Talloze mensen hebben ertoe bijdragen dat ons leven ondanks de pandemie verder mogelijk is gebleven: in supermarkten en in het goederenvervoer, in postkantoren, op bussen en treinen, op politiebureaus, in scholen en kinderdagverblijven, in kerken, in redactiekantoren.

Ik ben ook altijd weer dankbaar voor de discipline waarmee de overgrote meerderheid van de mensen hun mondkapjes dragen, hoe ze hun best doen afstand te houden. Dit drukt voor mij uit wat het leven in een humane samenleving in de eerste plaats mogelijk maakt: rekening houden met anderen, het inzicht zelf een stapje terug te doen, het bewustzijn van gemeenschapszin.
Deze houding van miljoenen landgenoten heeft ons op tot nu toe veel bespaard op onze weg door de pandemie. Het zal ook in het komende jaar nodig zijn.

Wat geeft me hoop?

Sinds enkele dagen heeft de hoop gezichten: de gezichten van de eerste gevaccineerde mensen, van de zeer oude en hun verzorgers, van het medisch personeel op de intensive care – niet alleen in ons land, maar in alle Europese en vele andere landen. Elke dag zullen meer en meer mensen gevaccineerd worden, en geleidelijk aan zullen andere leeftijds- en beroepsgroepen erbij komen en iedereen die gevaccineerd wil worden. Ook ik zal gevaccineerd worden als ik aan de beurt ben.

De wetenschappers geven mij ook hoop – wereldwijd, maar vooral hier in Duitsland. De eerste betrouwbare coronatest werd hier ontwikkeld – en nu ook het eerste in Europa en vele andere landen in de wereld goedgekeurde vaccin. Het kwam voort uit onderzoekswerk van een Duits bedrijf en wordt nu als Duits-Amerikaanse coproductie vervaardigd.

De oprichters Ugur Sahin en Özlem Türeci uit Mainz vertelden me dat mensen uit 60 landen in hun bedrijf werken. Niets kan beter aantonen dat het de Europese en internationale samenwerking, dat het de kracht van de diversiteit is, die vooruitgang brengt.

De opgaven waar de pandemie ons mee opzadelt, blijven kolossaal. Bij veel ondernemers, werknemers, zelfstandigen en kunstenaars heerst onzekerheid, ja, angst om hun bestaan. De regering heeft ze in deze noodsituatie, waar niemand schuld aan heeft, niet alleen gelaten. Ondersteuning van de regering, in hoogtes die we niet eerder hadden, helpt. Verbeterde arbeidstijdverkortingsregelingen sorteren effect. Zo kunnen banen behouden blijven.

Is in het nieuwe jaar ook alles corona? Nee, en dat was het ook niet in het afgelopen jaar. Het is niet zo dat de wereld pas sinds het begin van de pandemie razendsnel en fundamenteel verandert.
Des te belangrijker is het dat Duitsland met al zijn kracht en creativiteit gedurfde ideeën voor de toekomst ontwikkelt. Dat onze economie, onze mobiliteit, ons leven klimaatvriendelijk wordt. Dat alle mensen in Duitsland kunnen profiteren van gelijke levensomstandigheden en echte gelijkheid bij onderwijs. Dat we ons ook samen met Europa beter kunnen laten gelden in de geglobaliseerde, gedigitaliseerde wereld.

Beste landgenoten,

deze dagen en weken, daar valt niets goed te praten, zijn zware tijden voor ons land. En dat zal nog geruime tijd zo blijven. Het zal nog een lange tijd aan ons allemaal liggen hoe we ons door deze pandemie heen slaan. De winter is en blijft zwaar.

We weten nu hoe we het virus tegenstand kunnen bieden. Het naast de vaccinatiestof werkzaamste middel hebben we zelf in de hand door ons aan de regels te houden, eenieder van ons. Wij allemaal samen.

Laat mij tot slot nog iets persoonlijks zeggen: over negen maanden zijn er parlementsverkiezingen, waarbij ik me niet meer kandidaat zal stellen. Dit is dus naar alle waarschijnlijkheid de laatste keer dat ik me als bondskanselier met een nieuwjaarstoespraak tot u richt. Ik denk niet dat ik overdrijf als ik zeg: nooit eerder in de laatste 15 jaar hebben we het oude jaar als zo zwaar ervaren – en nooit eerder hebben we ondanks alle zorgen en wat scepsis het nieuwe jaar met zoveel hoop tegemoetgezien.

En daarmee wens ik u en uw familie van harte gezondheid, vertrouwen en Gods zegen voor het nieuwe jaar 2021.