Blog Allard van Gent

Vanavond om 23:00 uur gaat de ZDF weer van start met het legendarische boekenprogramma Das Literarische Quartett. De eerste prominente gast is schrijfster Juli Zeh. Zij en de vaste deelnemers praten o.a. over het De verboden rivier, het debuut van de Nigeriaanse schrijver Chigozie Obioma, dat op zaterdag 10 oktober bij uitgeverij De Geus verschijnt. De Duitse vertaling heet Der dunkle Fluss. Chigozie Obioma staat op de shortlist van de Man Brooker Prize for Fiction 2015.

Daarnaast wordt er gesproken over het romanproject van de Noorse schrijver Karl Ove Knausgård. In Duitsland verschijnt zijn vijfde deel Träumen, dat in Nederland in 2010 onder de titel Schrijver verscheen. Aan de orde komt ook Fieber am Morgen, de eerste roman van de Hongaarse film- en theaterregisseur Péter Gárdos. De roman is een liefdesgeschiedenis over zijn ouders.Tot slot wordt het boek Macht und Widerstand van Ilija Trojanow besproken. De in het Duits schrijvende Bulgaarse auteur behandelt in dat boek een halve eeuw van de nieuwste geschiedenis uit Bulgarije en schrijft daarbij over menselijke waarde en slechtheid.

Programmaformule
Vier geëngageerde literatuurexperts debatteren over vier nieuw verschenen boeken. Literatuurcriticus Volker Weidermann heet zijn medestrijders Maxim Biller (Esra) en Christine Westermann (Zimmer Frei) plus een prominente gast een paar uur voordat het programma wordt uitgezonden (dus bijna live) al welkom in de foyer van het Berliner Ensemble. Er zijn zes uitzendingen per jaar gepland. De eerste uitzending is volledig uitverkocht (link kaartverkoop).

Cult en cultuur
Das Literarische Quartett werd in 1988 als onderdeel van het cultuurprogramma Aspekte voor het eerst op televisie uitgezonden. Tot 14 december 2001 werden 385 boeken besproken. De deelnemers van het eerste uur waren Marcel Reich-Ranicki, Hellmuth Karasek, Sigrid Löffler en Jürgen Busche.

In de uitzending van juni 2000 werd het boek Gefährliche Geliebte van de Japanse schrijver Haruki Murakami besproken. Marcel Reich-Ranicki verweet zijn collega Sigrid Löffler het volgende: “Twee keer per jaar ligt er hier een liefdesroman en u zegt verontwaardigd dat die hier niet thuishoort. Ik weet het echt niet, u houdt de liefde voor iets aanstootgevends, iets onfatsoenlijks, maar de wereldliteratuur houdt zich nu eenmaal met dit thema bezig.”

Nog tijdens de uitzending wees Löffler deze beschuldiging als “persoonlijke veronderstelling” van de hand, […] “dat vind ik absoluut unfair en dat gaat ook helemaal niet.” Vervolgens liet ze weten de reeks uitzendingen niet meer bij te willen wonen. Haar opvolgster werd de literatuurjournalist Iris Radisch van opinieweekblad DIE ZEIT.

Hieronder het fragment met de botsing tussen Marcel Reich-Ranicki en Sigrid Löffler. Tot minuut 02:22 beschrijft Hellmuth Karasek de roman van Haruki Murakami. Dan (02:23) komt Sigrid Löffler aan het woord en steekt meteen van wal met ‘dit is geen literatuur’.

Brecht
De uitzending draaide hoofdzakelijk op de bijdragen van Reich-Ranicki, die door zijn deels opvliegende karakter en zijn vaak vernietigende kritieken ook voor lachsalvo’s in het publiek zorgde. Reich-Ranicki eindigde iedere uitzending met een citaat van Brecht: „Und so sehen wir betroffen / Den Vorhang zu und alle Fragen offen.“, een variatie op „Wir stehen selbst enttäuscht und sehn betroffen / Den Vorhang zu und alle Fragen offen.“ (uit Der gute Mensch von Sezuan).

ZDF – Das Literarische Quartett
Vrijdag, 2 oktober 2015 – 23:00 uur