Blog Allard van Gent

Vandaag vieren in Berlijn 1.200 managers en gasten de Dag van de Duitse Industrie (Tag der Deutschen Industrie 2015). Momenteel komen er veel crises samen: de oorlog in Syrië, de sancties tegen Rusland, de vluchtelingencrisis in Duitsland, de crisis bij Volkswagen, het zijn allemaal thema’s waar ook de industriële managers zich mee bezighouden. Deutschlandfunk, een nationale nieuws- en informatiezender in Duitsland, sprak vóór het congres met Ulrich Grillo, de voorzitter van de werkgeversorganisatie BDI, die de belangen voor de industriële sector behartigt. De andere grote werkgeversorganisatie in Duitsland is de BDA, waarin alle werkgeversverbanden zijn verenigd.

Op de radio luister ik naar de voorzitter van de Duitse werkgeversorganisatie BDI. Hij spreekt duidelijke taal en ik ben het in grote lijnen met hem eens. Met het oog op de vluchtelingenproblematiek heeft Grillo net als ik absoluut geen begrip voor de heersende verkiezingsstrijd. ‘Onder de vluchtelingen bevinden zich ook ongeschoolde vluchtelingen, waarvan een deel de Duitse taal niet beheerst’, zegt de BDI-voorzitter in het interview met de radiozender. Volgens hem moet de politiek de vluchtelingen heel veel leraren en mogelijkheden bieden, zodat in ieder geval de Duitse taal wordt geleerd.

Hoewel de capaciteiten voor het opnemen van vluchtelingen een keertje uitgeput zullen zijn, is het volgens Grillo alleen al met het oog op de Grondwet niet denkbaar een bovengrens vast te stellen. ‘We hebben een grondrecht op asiel. Dat is paragraaf 16a in de grondwet. Alleen dat al is een menselijke verplichting.’

“Ik heb geen begrip voor onenigheden binnen de coalitie, voor verkiezingsstrijd-tactieken.”

Ook bondskanselier Angela Merkel (CDU≈ CDA in NL ) en haar coalitiepartner Gabriel (SPD≈PvdA in NL) zijn vandaag in Berlijn op de Dag van de Duitse Industrie. De interviewer vraagt wie meer indruk op hem maakt, de stoïcijnse Angela Merkel of Horst Seehofer (CSU≈ CDA, iets conservatiever dan CDU), de minister-president van Beieren, die volhardend op alle mogelijke grenzen blijft wijzen. ‘Het gaat hier niet om politici als personen. We hebben een grote coalitie (CDU/SPD). Die grote coalitie heeft een grote verantwoordelijkheid. We moeten allemaal gezamenlijk bij elkaar komen en de problemen oplossen en aanpakken. Ik heb geen begrip voor onenigheden binnen de coalitie, voor verkiezingsstrijd-tactieken. We moet het thema ter hand nemen en we hebben zoals gezegd een grote coalitie en een grote verantwoordelijkheid.’

‘Het kan niet zo zijn dat men onder elkaar strijdt en elkaar nalatigheden verwijt. Er zijn zoveel thema’s die de politiek hier moet aanpakken. Dan hebben we geen tijd en ruimte om ruzie te maken.’

In het interview heeft de voorzitter van de werkgeversorganisatie absoluut geen begrip voor de manier waarop de coalitie momenteel met de vluchtelingenproblematiek omgaat. ‘Het kan niet zo zijn dat men onder elkaar strijdt en elkaar nalatigheden verwijt. Er zijn zoveel thema’s die de politiek hier moet aanpakken. Dan hebben we geen tijd en ruimte om ruzie te maken.’

Enkele weken geleden sprak Daimler-chef Dieter Zetsche over een mogelijk nieuwe, voor iedereen verbazingwekkende economische opleving, een ‘Wirtschaftswunder‘. Hij doelde daarmee op de komst van nieuwe arbeidskrachten en de nieuwe vakkennis die nu over de grens Duitsland binnenstroomt. Ulrich Grillo deelt de euforie van Zetsche: “Ja. De beweging heeft veel kansen, natuurlijk ook risico’s. We hebben kansen, we winnen nieuwe, gedeeltelijk gekwalificeerde medewerkers. In de toekomst hebben we een demografisch probleem. Dat betekent, we hebben een tekort aan arbeidskrachten. Dat gebrek kan gereduceerd worden. Maar er zijn natuurlijk ook immense risico’s. Dat betekent, het motto luidt: We moeten de kansen benutten en de risico’s waar mogelijk reduceren.’

Onder de vluchtelingen bevinden zich weliswaar ook gediplomeerde artsen, ingenieurs en andere hoogopgeleide mensen, maar ook heel, heel veel ongeschoolde mensen voor wie er vandaag de dag  sowieso geen werk is. Dat realiseert Grillo zich ook. Hij ziet dat als een probleem dat aangepakt moet worden. Volgens hem moet de politiek de mogelijkheden bieden om de Duitse taal te leren. ‘Er moeten ongelooflijk veel leraren en mogelijkheden komen.’ Volgens hem is de industrie graag bereid plekken voor leerlingen beschikbaar te stellen en zijn er vandaag de dag al talloze voorbeelden voorhanden.

“Het thema zal de komende jaren nog veel offers van ons vergen […] Dat moet je de burger ook duidelijk vertellen. Ik geloof, dan doet hij ook mee. Je moet hem mondig begeleiden, je moet de waarheid zeggen.”

Het thema vluchtelingen zal ook de komende jaren actueel blijven. Grillo zegt dat de industrie zich daar niet op een bepaalde manier op instelt, maar dat de industrie altijd vooraan staat om aan te pakken. ‘Dat is geen groot, gemeenschappelijk initiatief. Ieder apart bedrijf, iedere ondernemer, iedere manager, net als iedere burger van ons land pakt aan, doet iets. Dat maakt grote indruk op me. En dat zal ook in de komende jaren zo zijn. Het thema zal de komende jaren nog veel offers van ons vergen, de maatschappelij, de bedrijven, de individuele burgers. Dat moet je de burger ook duidelijk vertellen. Ik geloof, dan doet hij ook mee. Je moet hem mondig begeleiden, je moet de waarheid zeggen. Dan krijgen we het voor elkaar.’

“Een vriend van mij, Heinz-Peter Schlüter, is aluminium ondernemer. Op zijn 66-ste verjaardag heeft hij 66 nieuwe stageplekken voor jonge vluchtelingen geschapen.”

Of Grillo ook zijn leden en werkgeversverbanden hierop aanspreekt, wil de interviewer weten. ‘Natuurlijk praat ik daarover. Maar dat moet ik helemaal niet, omdat – nogmaals: ik ken talloze voorbeelden van bedrijfsleiders die uit zichzelf dingen ondernemen. Een voorbeeld. Een vriend van mij, Heinz-Peter Schlüter, is aluminium ondernemer. Op zijn 66-ste verjaardag heeft hij 66 nieuwe stageplekken voor jonge vluchtelingen geschapen. Dat zijn voorbeelden waarvan er heel veel zijn en dan hoef ik überhaupt niets meer te zeggen. Dat is het eigen initiatief van alle managers.’

“Nu wordt duidelijk of Europa functioneert of niet. Dit is zeker de grootste uithoudingsproef, je kunt ook zeggen lakmoesproef.”

Als je naar Europa kijkt, dan zie je hoe in het zuiden de landen zich naast elkaar herorganiseren en elkaar nauwelijks informeren over hun plannen. Er worden hekken neergezet, grenscontroles ingevoerd en dan weer afgeschaft. De interviewer wil weten of de heer Grillo bang is dat het Europa van de vrije markten verdwijnt. Grillo: ‘Nu wordt duidelijk of Europa functioneert of niet. Dit is zeker de grootste uithoudingsproef, je kunt ook zeggen lakmoesproef. Momenteel functioneert Europa niet, daar heeft u gelijk in. Europa moet zich weel snel weer gaan verenigen en als eenheid optreden en ik heb de verwachting, ik ben een optimist, ik heb de verwachting dat dat nog lukt. Maar dan moet er wel iets gebeuren.’

De interviewer wil weten waarom de lak van Europa al zo snel is afgesleten. Grillo: ‘Die is niet afgesleten. De mate van saamhorigheid, die wordt pas in crisissituaties duidelijk. Als de zon schijnt, als alles fantastisch is, dan kun je ook zeggen, het is allemaal prima. En als het dan ernstig wordt, als er problemen opduiken, dan wordt duidelijk of het samen lukt. Dat is net als in het echte leven zou ik willen zeggen. En dat is momenteel in Europa ook zo.’

Dat er in de Zuid-Europese landen weinig wordt samengewerkt baart Grillo zorgen. ‘Aangezien ik een vriend van Europa ben en een vriend van de Europese eenwording – dat zal ik vandaag op de Dag van de Duitse Industrie ook zeggen – maak ik me zorgen en moeten we er allemaal voor vechten dat het in de juiste richting verdergaat.’

In het laatste deel van het interview beklemtoont Grillo dat de politici de andere problemen niet uit het oog moeten verliezen. Hij doelt hiermee vooral op de energiepolitiek. Volgens hem stijgen de energieprijzen enorm en behoren stroomprijzen voor de Duitse industrie tot de hoogste wereldwijd.