Vanaf 26 oktober: stillevens van Van Gogh in Museum Barberini Potsdam

Vincent van Gogh (1853-1890), stilleven met een bord uien, 1889, olie op linnen, 49,6 x 64,4 cm, Kröller-Müller Museum, Otterlo, Nederland
Op 26 oktober gaat in museum Barberini de expositie Van Gogh. Stillleben van start. Beschermheer van deze unieke tentoonstelling is S.E. Wepke Kingma, de Nederlandse ambassadeur in Duitsland.
Van de circa 800 schilderijen die Vincent van Gogh (1853-1890) tijdens zijn tienjarige artistieke bedrijvigheid maakte, bestaan er meer dan 170 uit stillevens. Dat is bijna een vijfde deel. Des te verwonderlijker is het dat niet eerder een monografische expositie aan de stillevens van Van Gogh is opgedragen.
Voor deze expositie selecteerde het museum 27 schilderijen die de ontwikkeling van Van Goghs schilderkunst goed in beeld brengen. Van de aardetinten en de eenvoudige alledaagse voorwerpen in zijn vroege werk via de bloemenstillevens tijdens zijn Parijse jaren tot aan de lichte, met energie geladen motieven van zijn werk in het zuiden.

Vincent van Gogh (1853-1890), bloeiende kastanjebomen, 1890, olie op linnen, 72 x 91 cm, collectie Emil Bührle, Zürich. Photo: © SIK-ISEA, Zürich (J.-P. Kuhn)
Van Gogh hield zich altijd weer met stillevens bezig. Dat deed hij deels, omdat hij bloemenschilderijen als gemakkelijker te verkopen betrachtte én daarmee kon bezuinigen op kosten voor modellen. Maar hij deed het vooral, omdat hij in dit genre de middelen en mogelijkheden van de schilderkunst kon uitproberen.
Van Gogh. Stillleben thematiseert de artistieke vraagstukken leeft zich in in de belangrijke historische artistieke wapenfeiten en de biografische etappes van de beroemde schilder. Zijn reactie op het impressionisme dat hij tussen 1886 en 1888 in Parijs leerde kennen komt in de stillevens net zo goed naar voren als zijn verwerking van invloeden van Japans houtsnijwerk.
Bovendien zijn veel van de werken in deze expositie symbolisch voorzien van persoonlijke kenmerken; van stillevens met boeken tot de herhaaldelijk geschilderde schoenen. Juist die ontwikkeling tot een steeds vrijere, intensievere omgang met kleuren, een centraal punt van zijn werk, laat zich aan de hand van de stillevens reconstrueren. Ook in zijn brieven ging Van Gogh altijd weer in op de betekenis van de stillevens voor de ontwikkeling van zijn oeuvre.

Vincent van Gogh (1853-1890), druiven, citroenen, peren en appels, 1887, olie op linnen, 46,5 x 55,2 cm, The Art Institute of Chicago, Gift of Kate L. Brewster. Photo: © The Art Institute of Chicago
De expositie in Potsdam ontstond in samenwerking met het Kröller-Müller Museum in Otterlo en het Van Gogh museum in Amsterdam en wordt daarnaast ondersteund door internationale in bruikleen ter beschikking gestelde werken van o.a. het Art Institute of Chicago en de National Gallery of Art in Washington D.C.
Van Gogh. Stillleben
26 oktober 2019 – 2 februari 2020
Museum Barberini
Humboldtstr. 5–6
Alter Markt
14467 Potsdam
Openingstijden
Dagelijks behalve dinsdag 10–19 uur
(toegang tot 18:30 uur)
Iedere eerste donderdag van de maand 10–21 uur
(toegang tot 20:30 uur)
Website: https://www.museum-barberini.com/van-gogh/