Hoe verder met Zalando?
Mijn artikel over Zalando bracht het gewenste sneeuwbaleffect teweeg. Gistermiddag liep ik tussen de keuken en de toiletten van Gasthof zum Hecht (van een buitengewoon vriendelijke en gastvrije familie in Gschwend) met een telefoon in mijn hand en vertelde radiopresentator Lieven Vandenhaute over mijn ervaringen in het magazijn van Zalando. Het was een bijdrage voor de Belgische Radio 1 (beluister hier). Vanwege de slechte verbinding met mijn mobiele telefoon moest ik het hotel vragen om gebruik te maken van hun telefoontoestel. Vandaar dat ik me in de buurt van de keuken en de toiletten ophield.
Hoe nu verder met Zalando? Dat vraag ik me vandaag af. Eigenlijk wilde ik alleen mijn ervaring op papier zetten en daarna de vraag stellen of je bij dit soort bedrijven producten wilt kopen. Niet meer en niet minder. Ik blijf daar ook bij. Het bedrijf had anderhalf jaar geleden ruim voldoende financiële middelen om van start te gaan met normale arbeidsomstandigheden voor haar medewerkers. Dat neem ik het bedrijf vooral kwalijk. In de ZDF- documentaire (LET OP: de scene vanaf minuut 13:00 geeft een realistisch beeld over de intimidatie bij het magazijn, de scene vanaf 14:40 legt iets uit over de bedragen die aan marketing worden uitgegeven) vertelt een wetenschapster van de universiteit Frankfurt dat juist in het jaar 2011 – het jaar waarover ik heb geschreven – Zalando maandelijks meer dan tien miljoen euro aan reclame uitgaf. Als een bedrijf zoveel geld aan reclame uitgeeft en tegelijkertijd zo weinig geld in arbeidsomstandigheden investeert, dan deug je als bedrijf niet. Gelukkig zal Zalando door de media-aanadacht gedwongen worden iets aan de arbeidsomstandigheden te doen. Dat is prima, maar mosterd na de maaltijd.
Conclusie: wie bij Zalando koopt, ondersteunt een bedrijf dat op bijna beestachtige wijze met mensen omspringt en als reactie op de wantoestanden letterlijk in deze persverklaring schrijft dat ze ‘ernaar streven een goede werkgever te zijn’. Kortom, deze huichelachtige woorden maken hopelijk duidelijk dat dit bedrijf in handen is van een stelletje moderne boeven en dus gewoon echt niet deugt.
Ik heb ooit een keer stage gelopen bij een kleine vakbladuitgeverij in Amsterdam. De eigenaresse had een advertentieverkoper en een hoofdredacteur in dienst. Ze schreef zelf ook. Het kleine bedrijf had onvoldoende financiële middelen om meer personeel aan te nemen. Dat is niet zielig, dat is gewoon een feit. Bij die uitgeverij klaagde ook niemand daarover. Iedereen was druk bezig met het maken van mooie vaktijdschriften, want daar deed je het voor. Veel startende ondernemers moeten eerst iets opbouwen en kunnen pas na langere tijd iemand in dienst nemen. Dat vind ik ook een gezonde ontwikkeling. Sommige bedrijfjes groeien snel en kunnen meer mensen in dienst nemen. Ook prima. Ik heb niets tegen veel geld verdienen noch ben ik vies van geld. Ik weet dat veel ondernemers niet graag hoge kosten voor het personeel willen betalen. Het is soms ook een absurd hoge lastenpost, die het voor veel bedrijven heel lastig maakt om te groeien. Daar zou best wel iets aan gedaan mogen worden, maar dat is een hele andere discussie.
Wat ik wil zeggen is, dat je ook bedrijven hebt die niets opbouwen maar met de miljoenen van investeerders de markt op gaan om heel snel miljarden te verdienen. Dat vind ik geen gezonde ontwikkeling. Hierdoor worden zieke bedrijven gecreëerd. Deze bedrijven zien er aan de buitenkant schitterend uit, vaak met een uiterst geavanceerde webshop, maar de achterkant mag niet in beeld. Dat bleek wel uit de documentaire. Deze bedrijven hebben iets te verbergen. Terecht vraagt de journalist in de ZDF-reportage waarom het bedrijf Docdata er problemen mee heeft om met de naam in beeld te komen. “Het is ongewenst”, antwoordt de bewaker. Ja, daar hoef ik niets aan toe te voegen, dat zegt genoeg.
Ik hoop dat door het bekend maken van mijn ervaring bij Zalando de ondernemers die op een gezonde manier een bedrijf willen opbouwen nu meer kansen krijgen. Het zou in mijn ogen beter zijn als de consument zijn of haar geld uitgeeft aan een bedrijf dat kiest voor een gezonde groei dan aan een bedrijf waar het personeel enkel als noodzakelijk kwaad wordt gezien zoals bij Zalando. Wie bij dit bedrijf nog spullen koopt, is in mijn ogen ook mede-verantwoordelijk voor de wantoestanden die ik heb meegemaakt. In een snel in elkaar gedraaide persverklaring schrijft Zalando onder andere: Als jonge en snel groeiende onderneming hebben wij, in het bijzonder in de eerste jaren, in de logistiek gebruikt gemaakt van dienstverleners. In het distributiecentrum in Großbeeren kwam het in het verleden jaar tot wantoestanden die ook in de media besproken werden. Wij hebben van deze discussie geleerd en onder ogen gezien dat wij ook op de arbeidsomstandigheden bij onze dienstverleners beoordeeld worden.
Dat is wel heel veel mosterd na de maaltijd en natuurlijk volstrekt belachelijk. De eerste jaren moest er snel heel veel verdiend worden met zo weinig mogelijk personeelskosten, dat had er eigenlijk moeten staan. De eerste jaren vlogen de tientallen miljoenen euro’s namelijk naar reclamefilmpjes op televisie en wilde het bedrijf niets weten van arbeidsomstandigheden. Dat woord was taboe. In de persverklaring maakt het bedrijf goede sier door te schrijven dat het personeel nu fruit krijgt aangeboden. Dat betekent dat Zalando er dus niets van heeft begrepen en evenmin van heeft geleerd.
Ik wil geen hetze tegen het bedrijf beginnen, want dat kan alleen maar averechts werken. Bovendien heb ik ook nog andere dingen te doen. Gewoon consequent niets bij dit bedrijf bestellen is de allerbeste manier om dit soort praktijken de kop in te drukken. Ik denk dat de goede verstaander begrijpt wat ik bedoel.
P.S. Natuurlijk verheug ik me zeer als mijn artikel over Zalando in de digitale wereld wordt verspreid, zodat wellicht een andere markt op internet ontstaat. Ik ben realistisch genoeg om in te zien dat dit niet van vandaag op morgen mogelijk is. Aan de andere kant zie ik zeker kansen, want zodra gezonde bedrijven meer digitale winkelruimte innemen, heeft dit tot gevolg dat ongezonde bedrijven digitale winkelruimte moeten afstaan. Dat lijkt mij een gezonde ontwikkeling.
Blog Allard van Gent 
Dank voor de tip. Jouw artikelen over Zalando plus de rel om Amazon.de hebben me de ogen geopend en duidelijk gemaakt waar ik niet meer zal kopen. Bij supermarkten en de drogisterijen was ik al selectief en kritisch, maar bij de webwinkels was ik nog blind.
Bedankt voor de reactie. Het is inderdaad oppassen geblazen vandaag de dag. Natuurlijk functioneren de websites van die mega grote bedrijven goed. Zelf ben ik ook super tevreden over de service bij Amazon. Je bestelt een boek of dvd en alles verloopt vlekkeloos. Het zal daarom zeker niet eenvoudig zijn om anders te denken, om op zoek te gaan naar nieuwe alternatieven. Maar ik ben ervan overtuigd dat er voldoende creatieve ondernemers zijn die zoekende klanten zoals ik verder willen helpen. Natuurlijk is het in het begin even ongemakkelijk, omdat we nu iets meer moeite moeten doen. Maar is het niet veel leuker om nieuwe bedrijven te ontdekken, nieuwe gezichten en wellicht ook bedrijven die een echt gezicht hebben, die zich graag laten zien en niets te verbergen hebben? Bedrijven zonder uitbestede klantenservice. Dus bedrijven waar je iemand spreekt die echt bij het bedrijf werkt, die er met hart en ziel bij betrokken is. Dat is toch veel leuker? En dat is ook mogelijk op internet. Om dat te bereiken, is het in mijn ogen de moeite waard om als consument een andere koers te varen. Als iedereen voor deze andere koers kiest, dan ontwikkelt zich dit vanzelf, daar ben ik 100% van overtuigd. En dan wordt het net zo gemakkelijk boodschappen doen als nu bij Amazon en Zalando, met het grote voordeel dat je geen slecht geweten hoeft te hebben. Bovendien leer je weer echte mensen kennen, net als ooit bij de melk- en de groenteboer. En misschien is er dan ook tijd voor een praatje, gewoon, over het weer of over de verloren voetbalwedstrijd.
Toch wel raar dat ik op de site bij dat artikel nog reclame vind van… Zalando.
Dit blog is gratis en ik wist vorige week nog niet dat ik hier ooit iets over Zalando zou schrijven. Eerlijk gezegd was dat überhaupt niet gepland. Ik wilde mijn ervaringen gebruiken voor een fictieve roman. Ik had een kafkaiaans verhaal voor ogen. Een verhaal over mensen die in een grote hal te werk worden gesteld. In deze hal stonden in alle hoeken bewakers in zwarte kleding, de zwarte raven. Met mijn opgedane ervaring was dit zeker een mooi verhaal geworden. Als kleine verwijzing naar de realiteit wilde ik dat de mensen in de hal dozen inpakten met kleding en schoenen. Het zou een fictief verhaal moeten worden met een bizarre knipoog naar de werkelijkheid. Totdat ik op de ZDF-reportage stuitte. Op dat moment was het voor mij duidelijk dat ik met die reportage aandacht voor mijn achteraf gezien toch wel bizarre ervaringen kon genereren. Zonder die reportage was mijn ervaring vast en zeker ergens op internet ondergegaan als het relaas van een gefrustreerde, ontslagen medewerker bij een groot bedrijf, die om een beetje aandacht verlegen zit. Althans, zo zou ik een dergelijk verhaal lezen. Dus hulde aan de ZDF-journalist. Ik merk dat ik afdwaal. Dit blog bevat inderdaad reclame, omdat het een gratis blog is. Ik betaal niets voor dit blog noch verdien ik er iets mee. Vóór het Zalando artikel was hier nooit reclame, omdat het een bijzonder rustig plekje was. Aangezien die Google-reclames zich naar de inhoud van de website richten, is hier denk ik veel Zalando reclame te zien. Zelf zie ik die reclame trouwens niet. Ik ben van plan om voor dit blog te betalen, zodat het een plek zonder reclame is. Echter, als ik dat nu doe, dan verandert de url en ik vrees dat in dat geval veel links naar het artikel over Zalando niet meer werken. Dus ik wacht liever nog even.
Ik vind het werkelijk onbegrijpelijk dat Zalando hier zo aan de schandpaal genageld wordt terwijl Docdata bijna volledig buiten schot blijft. Het is toch Docdata die de logistiek achter Zalando uitvoert, die het pand heeft en de werknemers in dienst neemt/inhuurt? Dat Zalando als grote partij een sterke inkooppositie voor de logistiek heeft mag duidelijk zijn, maar als Docdata zou zeggen dat ze absoluut niet akkoord gaan met het aanbieden van de logistiek tegen slechte werkomstandigheden voor haar werknemers, dan was dit niet zover gekomen. Pas als blijkt dat als Zalando zelf de logistiek uitvoert, wat ergens tussen nu en anderhalf jaar (?) zo zal zijn én de werkomstandigheden nog steeds erbarmelijk zijn, kan Zalando weer aan de schandpaal wat mij betreft.
Overigens heb ik vernomen dat Docdata in Duitsland niet te vergelijken is met Docdata in Nederland, wat een normale logistieke dienstverlener is zonder schandalen van deze omvang.
A.V. Schaafsma
Bedankt voor de reactie. Ik hoop dan ook dat Nederlandse en/of Belgische media dit onderwerp oppakken en er iets mee doen. Op die manier zal zeker ook Docdata nog vaak genoeg in beeld komen. Ik heb puur vanuit het oogpunt van de magazijnwerker geschreven, die alleen weet dat hij dozen inpakt waar Zalando opstaat. En zo zag ik dat ook. Natuurlijk staat aan de buitenkant van het magazijn met koeienletters de naam “Docdata” geschreven. De naam komt ook heel duidelijk in beeld in de ZDF-reportage. Zalando is echter net zo verantwoordelijk voor de misstanden als Docdata. Ik gaf al eerder aan dat Zalando zelf bijna ongrijpbaar is, omdat het veel uitbesteedt. Nu probeert het bedrijf te doen alsof het van niets wist. Dat is natuurlijk ook belachelijk. In mijn ogen zijn het allemaal boeven. De consument hoeft niets te doen om dit aan te pakken. Ik hoop dat dit lukt. Gewoon “niet kopen”, dat lijkt me een eenvoudig en effectief actiemiddel.
Beste allard, Het is mogelijk om specifiek Zalando advertenties te blokkeren. Hier is een instructie.
http://support.google.com/adsense/bin/answer.py?hl=en&answer=164657
Beste Paulien,
Bedankt voor de tip. Ik ga er snel mee aan de slag!
Enig idee waar ik de ZDF-documentaire kan vinden met ondertitels in het Nederlands (of eventueel in het Engels)?
Helaas bestaat er alleen een Duitstalige versie zonder ondertitels. Als ik de mogelijkheid had, dan zou ik zelf de documentaire graag van Nederlandse ondertitels voorzien. Ik heb die mogelijkheid echter niet. Ik hoop dat het toch een keer gebeurt, want dan zou de Nederlandse/Vlaamse consument nog veel beter begrijpen wat Zalando allemaal op zijn kerfstok heeft.