Blog Allard van Gent

Het interview met Jonas Kakoschke over pfandgeben.de

‘U haalde net flessen uit de vuilnisbak. Wilt u hier over praten?’ Nee, verkeerde openingszin, dacht ik afgelopen dinsdag aan het begin van de middag. De studente van de School voor Journalistiek in Utrecht en ik achtervolgden de man die we zojuist van grote afstand hadden betrapt op het in een vuilnisbak zoeken naar flessen met statiegeld. Ik voelde me een soort CIA-agent. We zochten al zeker een half uur naar een flessenophaler, omdat de studente het fenomeen ‘statiegeldflessen verzamelen in Berlijn’ als onderwerp had gekozen voor haar mini-radioreportage van vier minuten. Ik was hierbij betrokken, omdat ik via internet en een email spontaan mijn hulp had aangeboden bij het zoeken naar een flessenophaler én bij het vertalen in het geval ze hem of haar wilde interviewen.

Eerder op de dag waren we op bezoek bij Jonas Kakoschke. Hij is de man die in 2011 de website ‘pfandgeben.de‘ in het leven riep. Dat non-proft project loopt nog steeds goed. Heb je na een feestje je woning vol met lege flessen en je kunt het statiegeld wel missen, dan kijk je gewoon eventjes op die website welke flessenophaler er bij jou in de buurt actief is. Vervolgens bel je hem of haar op en je flessen worden opgehaald. Je hoeft niet naar de winkel en de flessenophaler is blij met de flessen. Bovendien heeft de flessenverstrekker ook nog eens iemand ondersteund die iedere eurocent kan gebruiken. Kortom, een bekende win-win situatie. Over dat project, dat in 2011 een ware mediahype beleefde, spraken de studente en Jonas, terwijl ik zo nu en dan wat woorden van het Duits naar het Nederlands vertaalde en andersom.

‘Het is in Duitsland soms gewoon pure noodzaak om flessen op te halen, want je moet toch ergens van rondkomen.’ Met woorden van gelijke strekking sprak ik de man op Hauptbahnhof aan en klopte hem voorzichtig op zijn schouder. Ik schatte hem midden 60. Hij droeg een verwilderde korte baard, op zijn neus stond een bril met kapotte pootjes en een lichte, penetrante geur van ongewassen lichaamsdelen duidde erop dat hij wellicht de nachten op straat doorbracht. Hij keek mij aan en knikte toen ik snel uitlegde dat een studente uit Nederland hem graag een paar vragen wilde stellen i.v.m. haar studieopdracht. ‘Daarom wordt het ook niet uitgezonden’, voegde ik er nog aan toe.

De man sprak over de bagagekarretjes op vliegveld Tegel. Vroeger waren die karretjes met één of twee euro of Duitse mark een bron van inkomsten voor de mensen die nu naar statiegeldflessen zoeken. ‘Trittin was toen minister. Die karretjes met geld werden afgeschaft en direct daarna werd het statiegeld op blikjes ingevoerd’, vertelde deze man op het Berlijnse Hauptbahhof. Hij vertelde ook dat hij gisteren maar twee euro had verdiend en dat het slechte tijden waren, dat de concurrentie met mensen uit Polen, Roemenië en voormalige Oostblok landen groot was. ‘Die sturen hun kinderen gewoon op pad’, zei hij met een duidelijke verontwaardiging in zijn stem. De man praatte en zowel de studente als ik waren blij dat we eindelijk iemand hadden gevonden die flessen zocht én praatte. Blij maar ook aangedaan. Immers, de man is door wat voor omstandigheden dan ook in een dergelijke situatie beland. Tussen de rollende Samsonites, de geur van koffie en curryworst, tussen de schelle omroepberichten en een Whatsappende menigte schuifelt hij telkens van vuilnisbak naar vuilnisbak en als hij buigend zijn gezicht boven het afval houdt, hoopt hij vurig op een achteloos weggegooid flesje of blikje en de paar eurocent die hij daarmee verdient.