Blog Allard van Gent

Naast de hoofdingang staat een grote winkelwagen. De receptie oogt als de klantenservicebalie in een supermarkt. In de lounge staan winkelwagentjes die tot stoelen zijn omgebouwd. Ik ben te gast in het enige supermarkthotel ter wereld dat ruim een jaar geleden in het aan de Rijn gelegen stadje Neuwied zijn deuren opende.  

Van de nood een deugd maken. Zo is volgens initiatiefnemer Thorsten Fuchs, hoofd van de naastgelegen levensmiddelenvakschool, het viersterren foodhotel ontstaan. Aan tafel in de bistro van het hotel legt hij uit hoe het zo is gekomen. ‘Als levensmiddelenvakschool bieden wij diverse opleidingen en cursussen aan voor personeel in de supermarktbranche. Van kortlopende cursussen tot seminars van enkele dagen. Doordat we in heel Duitsland de enige organisatie zijn die dit specifieke programma aanbiedt, komen de deelnemers uit het hele land. Voorheen hadden we een kleine mensa en een soort studentenflat. Onze deelnemers aan de seminars konden we echter geen goede hotelkamer aanbieden. Zo ontstond het idee  op dit terrein ook een hotel neer te zetten.’

Supermarktelementen
‘Een themahotel is niets nieuws. Er zijn al muziekhotels, junglehotels, autohotels, etc. Maar een supermarkthotel, dat bestond nog niet’, vervolgt Thorsten Fuchs zijn verhaal. ‘Sinds 2006 hebben we ideeën uitgewisseld en plannen gemaakt. Uiteindelijk konden we in september 2010 het hotel openen. Het foodhotel is een congreshotel waar ook gasten welkom zijn die niet aan een congres deelnemen’. Fuchs benadrukt dat de primaire functie van een hotel overeind moet blijven, namelijk het welbevinden van de gast. ‘Overnachten in een winkelwagentje leek ons geen goed idee’.

Hij en zijn collega’s probeerden zo veel mogelijk supermarktelementen te integreren. De kasten in de hotelkamers zijn bijvoorbeeld gebouwd uit hetzelfde materiaal als de schappen in de supermarkt, de lampen in het restaurant vind je ook terug in de bistro-afdelingen van de gemiddelde supermarkt en de restaurantvloer is dezelfde vloer die bij veel supermarkten in de wijnafdeling op de grond ligt. Op de tafeltjes staan decoratieve winkelwagentjes met bloemen. De menukaart bevat prijzen die herinneren aan de prijzen van levensmiddelen; € 1,89 voor een kop koffie en de biefstuk kost hier € 15,99.

Chips en chocolade kamers
De 48 unieke themakamers trekken veel aandacht. Ze zijn op bijzondere wijze door verschillende bedrijven ingericht. Onder de deelnemers bevinden zich o.a. de Duitse zoutjesreus Chio, Coca cola, Ferrero, vleeswarenbedrijf Bedford en koekjesgigant De Beukelaer. De supermarktketens Rewe en Edeka hebben meerdere kamers tot hun beschikking. Deze bedrijven investeerden tussen de 10.000 en 15.000 euro in de inrichting en vormgeving. Na ruim een jaar ervaring blijken de kamers van De Beukelaar, Bedford en Chio chips het meest gevraagd.

Dat komt volgens hotelmanager Jörg Germandi  o.a. door de grote hoeveelheid  media-aandacht die met name de Chio kamer ten deel viel. Deze fabrikant paste de inrichting van zijn kamer geheel aan de clublounge sferen van zijn reclamespots op televisie aan. Het is een soort party-kamer geworden. Drukt de gast op een grote, rode buzzer, dan schalt er discomuziek uit de luidsprekers, knipperen er gekleurde lampen en draait de zilveren discobol aan het plafond in de rondte. Een leuke kamer voor een jong stel dat een gezellige avond wil hebben. Heel anders ingericht is de kamer van De Beukelaar met nekkussens in de vorm van bekende verpakkingen met biscuits en een laagje crème ertussen, in Duitsland beter bekend onder de naam Prinzen Rolle.

Hoewel het allemaal reclamekamers zijn, vliegt de reclame je niet om de oren. Op creatieve wijze en met gevoel voor stijl wordt de reclame decent aan de man gebracht. De kamers hebben allemaal dezelfde basisinrichting. ‘Dat is belangrijk, omdat op die manier het hotelpersoneel ook praktisch kan werken. Als iedere kamer echt absoluut anders was ingericht, dan kostte het schoonmaken van de ene kamer een half uur en van de andere kamer een uur. Voor de rest is er voldoende ruimte voor een creatieve decoratie en kan elk bedrijf bijvoorbeeld het hoge hoofdeinde van het bed van een mooie, grote afbeelding voorzien’, legt Jörg Germandi uit.

Levensmiddelenmarkt Duitsland
De levensmiddelenmarkt in Duitsland geldt als een harde markt waar je als nieuwkomer vrijwel geen voet aan de grond krijgt. Het Amerikaanse Wal Mart lukte het niet en ook Delhaize pakte na 6 jaar zijn biezen. Dit jaar waagt Ahold de stap met enkele AH to go filialen in het grensgebied.

Christian Böttcher,  woordvoerder van de Duitse federatie voor de levensmiddelhandel BVL (Bundesverband des Deutschen Lebensmittelhandels e.V.) legt uit waarom de Duitse markt een zwaar bevochten markt is: ‘Er zijn in Duitsland al relatief veel levensmiddelketens. Je hebt de grote vijf: Edeka, Rewe, Metro, Schwarz-Gruppe (Lidl en Kaufland) en de Aldi-Gruppe. Daarnaast heb je nog de Tengelmann-Gruppe en een lange rij met regionale aanbieders. Het tweede punt is dat de Duitsers zeer prijsgevoelig zijn als het om levensmiddelen gaat. Je kunt je afvragen, wat was er eerder, de kip of het ei? De prijsgevoeligheid of de prijsgevoeligheid door de prijzenoorlog? Vermoedelijk beide. Ik kan alleen niet zeggen welke invloeden groter waren. Wat Ahold betreft, ik ken de strategie van Ahold niet en weet niet hoe ver ze geografisch gezien Duitsland in willen gaan. In het grensgebied zijn de AH winkels natuurlijk wel bekend. We moeten eerst maar afwachten hoe de Nederlanders met de Duitse gewoontes omgaan.’

In Duitsland nam de laatste jaren de concurrentiestrijd tussen de discounters en de traditionele supermarkten behoorlijk toe. ‘De huidige trend bij de supermarkten is het eersteklas willen presenteren van de artikelen. Er wordt geëxperimenteerd met de winkelinrichting op het gebied van licht- en kleurconcepten’, aldus Böttcher. Net als in Nederland speelt het online gebeuren in het buurland een steeds grotere rol. Böttcher denkt dat het Drive Inn model, waarbij de klant ’s ochtends online zijn artikelen bestelt en op weg van zijn werk naar huis ergens op een Drive-Inn locatie de ingepakte boodschappentas ophaalt, sterk zal groeien. In gebieden waar het economisch slecht gaat zouden de kleine kruideniers van vroeger een overlevingskans kunnen hebben, tenminste, als de dorpsbevolking ook meewerkt. Supermarktketen Tegut springt hier met het concept “das Lädchen für Alles” nu al op in. In Duitsland spelen volgens de BVL de rijdende supermarkten bij de verzorging van levensmiddelen in provinciale gebieden een steeds grotere rol.

Opleiding Duitse levensmiddelenmarkt
De levensmiddelenvakschool (Bundesfachschule des Lebensmittelhandels) in Neuwied is een opleidingscentrum dat ruim 75 jaar geleden door de bedrijven in levensmiddelenbranche en hun koepelorganisatie Bundesverband des Deutschen Lebensmittelhandels in het leven is geroepen. ‘We zijn een particuliere school en ontvangen nauwelijks overheidsgeld of subsidies. De handelsondernemingen zijn onze klanten. Zij betalen de kosten van de seminars zodat hun deelnemers hier naartoe kunnen komen. Wij moeten dus ons geld zelf verdienen’, legt schoolhoofd Thorsten Fuchs uit.  De vakschool in Neuwied biedt diverse seminars aan zoals een wijnseminar, een seminar over groente&fruit, over diepvriesproducten en over de omgang met kwetsbare levensmiddelen. Daarnaast is dit de enige plek in Duitsland waar de door de Duitse overheid erkende voltijdsopleiding (11 maanden) tot Handelsbetriebswirt wordt aangeboden. Een andere studie, die ook als schriftelijke studie en daarmee naast het beroep wordt aangeboden, is de studie tot geprüften Handelsfachwirt (IHK).

Net zo uniek als het hotel is de circa 800 m2 grote modelsupermarkt van de levensmiddelenvakschool.  Deze supermarkt is compleet nagebouwd en wordt door de studenten en leerlingen gebruikt om praktijkervaring op te doen. Hier ligt het complete assortiment levensmiddelen uitgestald. Ook de koel- en diepvriesafdeling en de versafdeling met groente en fruit uit plastic, ontbreken niet. Deze supermarkt wordt ook gebruikt als tentoonstellingsruimte of als locatie voor het zomerfeest. Ook worden hier regelmatig de filmopnames voor de Haribo t.v.-spotjes met de in Duitsland bekende televisiepresentator Thomas Gottschalk opgenomen. Het opleidingscentrum in Neuwied en het foodhotel vallen nu samen onder de noemer food akademie Neuwied.

Dit artikel verscheen in 2012 in het vakblad Supermarkt.
Website food hotel: www.food-hotel.de