De kunstenaar als architect
Wat gebeurt er als kunstenaars zich met architectuur bezighouden? Kunnen ze innovatiever en radicaler zijn als ze zich geen zorgen hoeven te maken over bouwvoorschriften, haalbaarheid en de wens van de investeerders?
Met dromen van (on)mogelijke ruimtes, begaanbare ruimteconstructies en tekeningen van utopische stadsontwerpen houdt het museum voor hedendaagse kunst Marta Herford zich in een eerste overzichtstentoonstelling (un)möglich! Künstler als Architekten in het jubileumjaar 2015 met deze vragen bezig. Gregor Schneider is met ‘Total isolierten Gästezimmer’ (totaal geïsoleerde logeerkamer) namen u r vertegenwoordigd. Dai Goang Chen presenteert een vuurtoren van over elkaar gelegde laagjes piepschuim. De Belgische kunstenaar Jan de Cock levert met ‘Everything for you, Herford’ een bijdrage met betrekking tot het stadje Herford. Michael Pohl ontwierp voor de stad zelfs een nieuw, fictief museum.
Museum Marta Herford is het levende bewijs van hoe architecten hun werken soms als sculpturen bedenken. Naar aanleiding van het 10-jarig jubileum keert het museum het gebruikelijke perspectief om, dat een architecten als kunstenaar denkt. Met een imposant en buitengewoon project thematiseert Marta Herford het fenomeen, dat sinds de jaren ’60 steeds meer kunstenaars op de scheidslijn van kunst en architectuur werken.

Blik in de tentoonstelling „(un)möglich! Künstler als Architekten“
Met werken van Johannes Wohnseifer (Inflatable White Cube, 2005), Stephen Craig (Pink Galaxy, 2015) en Christine Rusche (ABERRATION, Raum-Zeichnung, 2015), v.l.n.r.
© Marta Herford, Foto: Hans Schröder
Een groot deel van de werken werd speciaal voor deze expositie ontwikkeld zoals bijvoorbeeld de installaties van Isa Melsheimer (waarmee ze aan de architecten van “Die Gläserne Kette” doet denken) en Stephen Craig, die een heel universum van lokethuisjes in miniatuurformaat heeft gebouwd.
Zeven bijdragen die specifiek met de plek van de expositie te maken hebben zijn afkomstig van Michael Pohl, Dai Goang Chen, Christine Rusche, Heike Mutter/ Ulrich Genth, Jan de Cock, Pedro Cabrita Reis en Caroline Bayer en houden zich bezig met de sculpturale vorm van de Gehry-architectuur. En direct tegenover Marta Herford staat een bouwbord, dat bij sommige passanten irritaties zou kunnen opwekken: het presenteert een ‘Nieuw museum Herford’ door Michael Pohl.
Op de achterkant van de ‘langen galerie’ laat Christine Rusche een wandtekening ontstaan, die de reële met een fictieve ruimte met elkaar in verband brengt. In de 22 meter hoge dom van het museum heeft de Koreaanse kunstenaar Dai Goang Chen een begaanbare vuurtoren van piepschuim neergezet. Aan de binnenkant hiervan beleeft de bezoeker niet alleen een fascinerend lichtspel, maar ook een bijzonder akoestisch fenomeen. In dezelfde ruimte ernaast heeft het kunstenaarspaar Heike Mutter/Ulrich Genth een installatie gecreëerd, die in het kader van de Marta prijs van de Wemhöner stichting ontstond.
Sinds 1985 bouwt Gregor Schneider aan zijn huis u r, dat hij onophoudelijk bewerkt en opnieuw vormgeeft. Terwijl de buitenkant van het huis onveranderlijk blijft, herhaalt Schneider de volgorde van de ruimtes aan de binnenkant met steeds nieuwe ruimtes. Voor de tentoonstelling in Marta verhuist hij de “Total isolierten Gästezimmer (totaal geïsoleerde logeerkamer) naar Herford.
De met lucht gevulde “White Cube” van Johannes Wohnseifer beweegt zich tussen sculptuur, historisch beeld en een politiek signaal. Hij fungeert als een fragiel, begaanbaar schepsel en verwijst tegelijkertijd eveneens als een soort „Urhütte der Moderne“ naar de geglobaliseerde kunstwereld. Ook verblijven voor dieren zijn onderdeel van de door kunstenaars bedachte ruimtes: het kunstenaarscollectief Atelier van Lieshout
ontwierp een “utopisch hondenhok” voor Korea, waar honden ook op de menukaart staan.
Een bijzondere verdienste van de tentoonstelling is dat ze de thematiek van de kunstenaars als architect zowel tijdperk-overkoepelend als facettenrijk belicht. Ze spant een boog van de eerste historische eerste tekens uit de vroegere 20e eeuw tot Wenzel Hablik of El Lissitzky tot de werken in de naoorlogse periode van Walter Jonas tot in de tegenwoordige tijd, met talrijke bijdragen van hedendaagse kunstenaars. Het spectrum reikt van begaanbare ruimteconstructies tot getekende architectuurutopieën tot documentatie van daadwerkelijk gerealiseerde gebouwen.
Marta Herford (Gehry-Galerien)
Goebenstraße 2-10
D-32052 Herford
Looptijd: 21 februari – 31 mei 2015
Geopend: di – zo en op feestdagen 11-18 uur, iedere 1e woensdag in de maand 11-21 uur
Entree: volwassen 8 euro, korting 4,50 euro, gratis voor kinderen onder 10 jaar.
Contact: www.marta-herford.de