Vier decennia Berlijn in beeld: foto’s van Harry Croner
Vanaf 28 februari (één dag eerder is de officiële opening) 2015 presenteert het Stadtmuseum Berlin een selectie van circa 250 Berlijn-foto’s uit de jaren 1946 tot 1988. De tentoonstelling in het Märkischen Museum biedt voor de eerste keer in de geschiedenis een blik in het veelzijdige gezamenlijk werk van de persfotograaf Harry Croner (1903–1992) en verdeelt dit in zes ruimtes over de gebieden stadsbeeld, portret, reportage en bühnefotografie.
Of het nu ging over het bekende Zesdaagse fietsevenement, de kelnerderby, de miss-verkiezing, een modeshow, een theaterpremière, het filmfestival, een jazzfeest of een mediagala, Croner legde het stadsleven destijds altijd met zijn camera vast. De foto’s van Harry Croner vormen de kroniek van een tijdperk en tegelijkertijd een hommage aan een klein eiland in de grote zee van de wereldpolitiek, een eiland dat vooral een grote bühne voor cultuur bleek te zijn.
Serieuze nieuwsgierigheid
Te voet of met het openbaar vervoer doorkruiste Harry Croner de stad en documenteerde in indrukwekkende series niet alleen pleinen en straten, maar legde ook bekende en onbekende Berlijners op de gevoelige plaat vast. De fotojournalist begeleidde 40 jaar lang het leven in West-Berlijn: de wederopbouw en het ontstaan van nieuwe symbolen, grote en kleine alledaagse gebeurtenissen, prominente personen uit de wereld van de kunst en politiek en vooral het gebeuren op de toneelpodia van de stad. Of het nu ging om het Hebbel-Theater, Titania-Palast, Deutsche Oper, Schaubühne, Internationale Filmfestspiele of het Presseball – Croner was erbij.
Het ging er bij hem niet om een schandaal of roddel in beeld te brengen, zijn foto’s spreken een veel serieuzere, journalistieke taal. Ver weg van glamour en sensatie ontstonden bijzondere moment- en portretopnames zoals de unieke serie met de toneelspeler Klaus Kinski in zijn woning in Berlijn (1960). Met veel van de in Berlijn wonende of hier als gast verblijvende kunstenaars onderhield Croner een jarenlange vriendschap.
Late carrière als fotograaf
Harry Croner werd op 16 maart 1903 in Berlijn geboren. Van 1920 tot 1922 voltooide hij een handelsopleiding, hij was bij verschillende autofirma’s als reclameleider in dienst en uiteindelijk als reizende vertegenwoordiger bij Bayerischen Motorenwerke (BMW) werkzaam. Op het moment dat hij in 1933 als zelfstandig ondernemer een eigen fotozaak in Berlin-Wilmersdorf opende, had hij al een carrière als fotograaf op het oog. Hij verkocht niet alleen camera’s en toebehoren, maar maakte ook portretopnames. In 1940 moest hij gedwongen aan het westelijk front als oorlogsverslaggever aan de slag maar werd al snel vanwege zijn Joodse vader als ‘ongeschikt voor militaire dienst’ ontslagen.
Terug in Berlijn werkte hij deels weer in zijn fotozaak. In 1944 kwam Croner in een concentratiekamp en in maart 1945 belandde hij in Amerikaanse gevangenschap. Hij werd in april 1946 vrijgelaten. Pas op 43-jarige leeftijd begon zijn carrière als vrije persfotograaf, waarbij hij vooral werkte voor de Berlijnse dagbladen Der Abend, Telegraf en Der Tagesspiegel. Voorgedragen door burgemeester Klaus Schütz ontving Croner in 1971 het Bundesverdienstkreuz (Orde van Verdienste van de Bondsrepubliek Duitsland). Harry Croner stierf op 27 september 1992 in Berlijn.
Nalatenschap
Met ondersteuning van de stichting Preußische Seehandlung kon in februari 1989 het omvangrijke archief (circa 100.000 zwart-wit foto’s en meer dan 1,3 miljoen negatieven) worden aangekocht. Een representatief deel van de nalatenschap werd in 2013 gedigitaliseerd, ondersteund door de afdeling digitalisering van de deelstaat Berlijn. Circa 8.000 foto’s zijn al online toegankelijk onder https://sammlung-online.stadtmuseum.de.
MÄRKISCHES MUSEUM | Stadtmuseum Berlin
Adres Am Köllnischen Park 5 | 10179 Berlin
Infoline tel. (030) 24 002-162 | info@stadtmuseum.de
Looptijd: 28.02. tot 28.06.2015
Openingstijden: di–zo 10–18 uur
Entree 5,00 euro / korting 3,00 euro | iedere 1e woensdag van de maand gratis toegang