De woedende burgers
Bruinhemden, nazi’s, fascisten. Nee, ik recenseer geen geschiedenisboek, maar noem woorden die dagelijks opduiken in de sociale media anno 2019. En als iets opvallend vaak opduikt in de sociale media anno 2019, dan is het al snel nieuws
Schreeuwen
Vandaag de dag is het dus makkelijker dan ooit om in het nieuws te komen. Op Twitter schreeuw je er gewoon flink op los en voor je het weet zijn er journalisten ter plekke die het geschreeuw oppikken. Dat is toch veel gemakkelijker dan het sturen van een lezersbrief waarin je zegt dat de grenzen dicht moeten, de buitenlanders het land uitgezet moeten worden en dat alles weer zo moet zijn als vroeger. Politici maken ook gretig gebruik van deze methode. Een flinke schreeuw levert meer op dan een officieel persbericht.
Podium voor extreemrechts
Met name de rechts-populistische partijen maken handig gebruik van de social media als springplank naar de mainstream media. Veel Nederlandse kranten profileren zich wederom graag met berichtgeving over het rechts-populisme door bijvoorbeeld de achterban te belichten of de leiders van dergelijke partijen een podium te bieden. Vooral de Volkskrant blinkt hier in uit. Natuurlijk is het allemaal ‘journalistiek verantwoord’, want de verslaggevers zoeken de rechtsextremisten op en doen verslag voor de krant. De lezers willen immers weten waarom die rechts-populistische partijen vandaag de dag een groei doormaken.
En daar wringt de schoen. Willen de lezers dat echt? Zijn de lezers van de Volkskrant dan echt zó dom? Iedereen weet toch dat bij de rechts-populistische partijen woede en onvrede de boventoon voeren, omdat de partijen vinden dat elitaire politici veel te ver van de burgers af staan, zeker die in Brussel. Daarom eisen ze dat de EU wordt opgeheven en dat de grenzen dicht moeten in verband met de toestroom van vluchtelingen en criminelen.
Elitaire politici
Nu vind ook ik dat politici veel te ver van de burgers af staan en dat nogal wat politici geen idee hebben van wat zich op de werkvloer in zieken- en bejaardenhuizen afspeelt. De rechts-populistische partijen hebben het graag over de ivoren toren waar de politici in zitten. Je hoeft echter niet extreemrechts te zijn om te zien dat er inderdaad zo nu en dan sprake is van een ivoren toren. En dat veel politici gedreven worden door hun maandelijkse salaris en niet door hun visie op de samenleving, daar kan ook ik kwaad om worden.
Om mijn woede een uitlaatklep te bieden ram ik op een boksbal, reageer me af door te sporten of ik schrijf op papier waarom ik zo woedend ben. Wat ik niet doe, is alle andere politici de schuld geven van mijn slechte humeur. Voor mijn woede ben ik uiteindelijk zelf verantwoordelijk. Het nemen van die eigen verantwoordelijkheid, daaraan ontbreekt het volgens mij bij deze recht-spopulistische partijen en hun aanhangers.
Angst
Daarnaast regeert volgens mij de angst. Veel mensen zijn bang voor wat komen gaat. Op televisie zie je boten vol vluchtelingen naar Europa komen en als er dan een aanslag plaatsvindt, dan is de optelsom snel gemaakt. Het is de angst voor wat komen gaat, angst voor de grote veranderingen. Natuurlijk verandert er veel als massa’s vluchtelingen in Europa een veilige plek zoeken om te leven. Onder de vluchtelingen bevinden zich hoogstwaarschijnlijk ook moordenaars, verkrachters en terroristen, want die vind je in iedere samenleving, ook in Duitsland en Nederland.
Maar geef de politici de kans hier verstandig mee om te gaan. Niemand heeft ervaring met een dergelijke problematiek. Als de angst regeert, dan wordt het tijd dat ook te erkennen. Verslaggevers zouden eens op zoek moeten gaan naar mensen die zeggen bang te zijn en die weten dat je onschuldige vluchtelingen niet de schuld voor hun angst kunt geven. Laat die verslaggevers nu eens niet de rode loper uitrollen voor de schreeuwende menigte die met woede en haat dezelfde angst camoufleren wil.

Menno ter Braak tussen 1920 en 1930
Menno ter Braak
Het lijkt erop alsof kranten zoals het Algemeen Dagblad, de Telegraaf en gek genoeg ook de Volkskrant zich verplicht voelen met grote regelmaat over het rechts-extremistische gedachtegoed te schrijven. Zouden ze dat niet doen, dan…ja, wat dan? De aanleiding om dit stukje te schrijven is een brief die Menno ter Braak op 2 maart 1940 aan zijn bevriende Duitse schrijver Albert Vigoleis Thelen schreef. Twee maanden later viel Duitsland Nederland binnen, vijf dagen daarna pleegde Ter Braak zelfmoord.
In die brief noemt Ter Braak het woord ‘moffentuig’. Als ik op televisie een stel AfD aanhangers woedend zie schreeuwen, dan denk ik meteen aan dat woord. Ter Braak schreef in dezelfde brief ook over de dagbladen in Nederland: “De dagbladen munten hier n.l. uit door de meest kleurlooze neutraliteit, die denkbaar is, om vooral toch maar geen aanstoot te geven aan dien meneer Adolf. Alsof deze zich aan dergelijke fatsoensoverwegingen zou storen!”
Media
Nu lijkt het erop dat je van de kranten die ik eerder noemde niet kunt zeggen dat ze kleurloos neutraal zijn, maar schijn bedriegt. Natuurlijk munten deze kranten ook uit door de meest kleurloze neutraliteit, omdat ze toch vooral geen aanstoot willen geven aan de lezers die, ingegeven door hun angst, neigen zich tot de rechts-populisten te scharen. Daarmee zou je flink wat lezers kunnen verliezen. En daarom willen ze ook vooral maar geen aanstoot geven aan de leiders van dergelijke partijen, want dat zou eveneens lezers kosten. Alsof deze leiders zich aan dergelijke fatsoensoverwegingen zouden storen.