Blog Allard van Gent

In 2016 was een zin uit het lied Gute Nacht Freunde van Reinhard Mey thema van de Boekenweek: “Was ich noch zu sagen hätte …”. Vandaag wordt de Berlijnse zanger 80 jaar.

Duitsland door de jaren heen

“Ik merk dat veel Duitsers die naar Nederland gaan heel erg hun best doen om juist niet als DUITS over te komen in de zin van alles belangrijk vinden, al te grondig en principieel zijn.” Dat zegt Reinhard Wolff. Hij schreef twee boekjes over hoe Nederlanders de Duitse taal verhaspelen. Vijf jaar geleden was hij samen met drie andere Nederlandstalige Duitsers te horen in de radiodocumentaire Het Duitsland van Reinhard Mey op de Nederlandse Radio 1.

Gute Nacht Feunde
Deze uitzending van radiojournalist Joost Wilgenhof is een aanrader, omdat je aan de hand van fraaie muziekfragmenten en interessante anekdotes kennismaakt met de Duitse cultuur. In deze documentaire is Reinhard Mey de rode draad. Deze Berlijnse zanger en liedjesschrijver zingt al vanaf de jaren 60 over het dagelijks leven in Duitsland. In Nederland is hij vooral bekend van het lied ‘Gute Nacht Freunde’, waarmee het radioprogramma Met het oog op morgen sinds jaar en dag de uitzending begint en eindigt. Ook zijn Nederlandstalige lied ‘Als de dag van toen’ kennen veel Nederlanders nog.

Dwangmatig aardig
Als je naar Reinhard Mey luistert, dan begrijp je meer van de Duitse cultuur. Dat zegt de Duitse advocaat en bijzonder hoogleraar Duits – Nederlandse rechtsbetrekkingen Axel Hagedorn. Joost Wilgenhof vraagt hem naar de status van Reinhard Mey in Duitsland. “Hij is een keurige Duitser, ik ken geen schandaal over hem”, aldus Hagedorn. Een leuk fragment uit de televisie-uitzending Wetten, dass..? illustreert hoe de zanger met dit imago omgaat. De populaire showmaster Thomas Gottschalk confronteert Mey met het feit dat hij dwangmatig aardig zou zijn. Mey reageert adequaat.

Juiste snaar
“Reinhard Mey weet altijd de juiste snaar te raken bij de doorsnee mensen. Dat is zeker zijn succes, inclusief de boodschap die hij ook had”, aldus Klaus Bertisch, dramaturg bij de Nationale Opera. Hij legt onder andere uit waarom hij een band heeft met het nummer ‘Ankomme Freitag, den 13.’

“Als de dag van toen” van Reinhard Mey. De Nederlandstalige tekst is afkomstig van Karel Hille. Het is een vertaling van het lied “Wie vor Jahr und Tag” uit 1974 van Mey.

‘Mein Land’
Altijd weer die oorlog. Komen de Duitsers er ooit van af? Kunnen ze ongegeneerd trots zijn op datgene wat uit hun land komt? Of drukt die kwade echo van inmiddels 70 jaar geleden nog steeds op het gemoed? Deze drie vragen stelt de radiomaker hardop en de Duitse journalist Christine Steinhäuser legt uit waarom het lied ‘Mein Land’ juist in dat kader zeer treffend is. De tekst van het lied staat op de website van Reinhard Mey.

DDR
Wie is er in Nederland vergelijkbaar met Reinhard Mey? Christine Steinhäuser noemt Herman van Veen maar helemaal zeker weet ze het niet. Wat ze wel zeker weet is dat Reinhard Mey veel voor haar betekende. Zij groeide op in het voormalige Oost-Duitsland en luisterde stiekem naar Reinhard Mey. Het verhaal van Christine Steinhäuser is bijzonder, omdat Reinhard Mey nog steeds een rol speelt in haar leven. Op indrukwekkende wijze laat ze de luisteraars weten waarom.

Wees op uw hoede
De val van de Muur komt ook aan bod. In dat kader maakt de luisteraar kennis met het lied ‘Ich würde gern einmal in Dresden singen’. Ik wist niets over de bijzondere optredens van Reinhard Mey in Dresden. Evenmin wist ik dat Reinhard Mey een lied schreef dat vandaag de dag actueler is dan ooit. De titel luidt ‘Sei wachsam’ (wees op uw hoede). In dat lied zitten een paar regels die sommige televisiemakers begin jaren 90 liever niet wilden uitzenden. Reinhard Mey, die jarenlang een eigen televisieshow had, liet zich niet corrigeren en stapte op. In het lied zegt de minister fluisterend tegen de bisschop: hou jij ze dom dan hou ik ze arm (‘Der Minister nimmt flüsternd den Bischof beim Arm: Halt du sie dumm, – ich halt’ sie arm!). Mey waarschuwt in dat lied voor mooie woorden, ook ten tijde van vrijheid:  ‘Die Freiheit nutzt sich ab, wenn du sie nicht nutzt!’

Hieronder staan links met meer informatie over de personen uit de radiodocumentaire:

Christine Steinhäuser – Axel Hagedorn – Reinhard Wolff – Klaus Bertisch

Het Duitsland van Reinhard Mey
Zondag 21 februari 2016, Radio 1
21:00 – 22:00 uur
Webpagina uitzending

Ook op dit blog (20 mei 2013): nieuw album van Reinhard Mey