Wat u nog niet wist over Zalando
(Scroll naar beneden voor een update uit 2015 en 2016, onderaan deze bijdrage.)
Eindelijk heb ik op internet een reportage over de praktijken van internetshop Zalando ontdekt en wel van de Duitse zender ZDF (zie onderaan). Het verbaasde me al langere tijd dat hierover zo weinig te vinden was. De beelden in de reportage roepen bij mij weer herinneringen op die ik liever niet had. Ik herkende de bewaker in de documentaire, waarin een medewerker met verborgen camera aan de slag gaat in hetzelfde logistiek centrum in Großbeeren (onder Berlijn) waar ik ook werkte. Op een gegeven moment worden de journalisten van ZDF lastig gevallen door het security personeel van Zalando, terwijl de ZDF-journalist gewoon buiten de hekken staat. Die scene is typerend voor het arbeidsklimaat bij Zalando; angst en achterdocht. Wat ik bij Zalando heb meegemaakt, dat was voor mij langere tijd daadwerkelijk met geen pen te beschrijven, omdat je al snel de neiging hebt om wraak als uitgangspunt te nemen. Nu, bijna anderhalf jaar na dato, kan ik er zonder wraakgevoelens over schrijven. Nu zie ik het ook als mijn plicht als journalist om dit aan de orde te stellen.
Uitbuiting hoge werkloosheid
Nadat ik in 2011 een paar maanden in Berlijn woonde, heb ik via een uitzendbureau enkele weken in het Zalando-magazijn in Großbeeren gewerkt. In mijn leven werkte ik vaak in magazijnen en fabrieken, maar wat ik bij Zalando beleefde, dat overtrof echt alles. Voor € 07,01 bruto per uur waande je je in een streng bewaakte gevangenis met kleding en schoenen. Al vanaf de eerste werkdag deugde je niet. Je was of te snel, maakte daardoor fouten en moest het dus rustiger aan doen. Of je was te langzaam. Er bestond geen tussenweg. Wat je ook deed, je moest eenvoudig accepteren dat je niet deugde en alles wat je deed verkeerd was. Dit werd je niet verteld, dit werd je op zeer dreigende toon door in zwarte kleding gestoken medewerkers in je oren gebruld. Deze voormannen, die onder de uitzendkrachten zwarte raven werden genoemd, genoten er onder elkaar zichtbaar van als ze weer iemand naar huis hadden gestuurd. Iedereen zag het en niemand durfde zijn mond open te doen. De meeste uitzendkrachten hoopten op een vast contract bij Zalando en dus werd er gezwegen, uit angst. Ik stond enkele weken lang aan de lopende band om samen met collega-uitzendkrachten de bekende Zalando-dozen in te pakken. Je was verplicht om op iedere doos je initialen te schrijven, zodat de bandcontroleur snel kon traceren wie een doos niet juist had ingepakt. Deze bandcontroleurs zijn jonge jongens die er niet vies van zijn om eens lekker te jennen en te treiteren. Begrijp mij goed, dit was niet gewoon een grapje uithalen of zoiets dergelijks. Ter illustratie; ooit werd ik een keer door een stel koks in een grootkeuken bij wijze van grap in een met water gevulde kookketel gestopt. Het was de laatste dag en dan gebeuren dat soort dingen. Ik kon er om lachen, want ik ben altijd wel in voor een geintje.
Onmenselijke toestanden
Maar wat hier bij Zalando gebeurde, dat is van totaal andere orde. Ik heb volwassen kerels van boven de 50 vernederd zien worden op een manier die ik in mijn leven nooit meer zal vergeten. Ik heb gezien hoe een jonge jongen ’s nachts in de ijzige kou naar buiten werd gestuurd, omdat hij ziek was. Het busje van het uitzendbureau zou pas om 06:00 uur komen. De jongen heeft uren door de nacht gezworven, omdat hij geen station kon vinden. En zo kan ik nog wel even door gaan met het noemen van anekdotes die echt verschrikkelijk zijn. Verschrikkelijk, omdat ik het hier over mensen heb die graag willen werken en er bewust niet voor kiezen om een uitkering aan te vragen. Uitgerekend deze groep mensen werd en wordt hier in Berlijn nog steeds op een mensonterende wijze uitgebuit door bedrijven zoals Zalando. In de Duitse documentaire wordt ook duidelijk waarom het bedrijf een locatie uitkiest waar de werkloosheid enorm hoog is en vakbonden geen rol van betekenis meer spelen. Terug naar de situatie in de hal. En public worden je initialen door deze ruimte geschreeuwd, vervolgens word je geacht om heel snel naar voren te komen. Ik heb ooit een collega van mij, een hele vriendelijke man met wie ik in de pauze praatte over zijn kinderen en zijn kleinkinderen, met gebogen rug naar voren zien lopen, bijna zien kruipen, en ik was er getuige van hoe de bandcontroleur zijn haat en woede op deze medewerker losliet. De man, die echt bijna nooit een fout maakte en tot de beste uitzendkrachten behoorde, moest vreselijke scheldwoorden incasseren en hij werd er voortdurend aan herinnerd dat hij binnen no-time ontslagen kon worden. Ik stond op het punt om naar voren te rennen en iets te doen. Ik deed het niet. Deze bandcontroleurs zouden zich in Guantanamo Bay prima thuis voelen en dan overdrijf ik niet. Mijn collega liet het zich allemaal welgevallen, want hij moest van het weinige geld zijn gezin onderhouden. De hoge werkloosheid in Berlijn werkt dit soort omstandigheden in de hand. Als ongeschoolde uitzendkracht ben je in Berlijn het laagste van het laagste. Menig Berlijner kan bevestigen dat de zogenaamde “Zeitarbeitbüros” in de Duitse hoofdstad worden bestuurd door gangsters. Daarover een andere keer meer.
Vernedering aan de lopende band
Het vernederen van medewerkers gebeurde aan de lopende band, letterlijk en figuurlijk. Eén bandcontroleur schreeuwde altijd zo luid, dat iedereen bang voor hem was, zelfs zijn collega’s. De man was er duidelijk trots op. Ook was hij trots op het grote aantal mensen dat hij naar huis had gestuurd. Voor hem was het een sport om op één dag zo veel mogelijk mensen naar huis te sturen. Hoewel ik geen bewijzen heb om een groot aantal medewerkers in het logistiek centrum van Zalando van vreemdelingenhaat te betichten, weet ik vrijwel zeker dat ik om die reden ’s nachts werd weggestuurd, met de mededeling dat ik nooit meer hoefde terug te komen. Dat was mij nog nooit overkomen en ik heb in mijn leven vaak in fabrieken en magazijnen gewerkt. Ik vroeg wat de reden was, want ik werkte normaal als altijd. Ik had echter al achter de schappen met schoenendozen gehoord dat een voorman het voor elkaar wilde krijgen om mij eruit te krijgen. Eerst denk je “dat zal ik wel verkeerd verstaan hebben” maar later blijkt dat het dus toch klopte. Misschien werden er wel weddenschappen op afgesloten, dacht ik nog. De medewerker, iemand waar je op straat liever even omheen loopt, snauwde dat ik mijn werk niet goed deed en moest oprotten. Hoewel ik mijn werk wel goed deed, het uitzendbureau in stadsdeel Neukölln was trots op mij en een ander logistiek bedrijf in Berlijn vroeg zelfs speciaal naar mij als ze iemand nodig hadden die van aanpakken wist, had ik geen schijn van kans om hier iets tegen in te brengen. Bij de uitgang vertelde ik een bewaker, het gebouw heeft erg veel weg van een gevangenis, over dit voorval. Hij dacht dat ik een grapje maakte. Ook het Berlijnse uitzendbureau geloofde mij in eerste instantie niet. Ik werd bij Momox te werk gesteld, ook in een enorm logistiek centrum net buiten Berlijn maar met humanere werkomstandigheden dan bij Zalando.
Duitse media grijpen in
Ik heb lange tijd getwijfeld om hier iets over te schrijven, omdat de haat tegen dit bedrijf nog te groot was. Nadien heb ik nog bij HOME24 gewerkt, een bedrijf dat door dezelfde mensen wordt gefinancierd als Zalando. Bij HOME 24 werd mij oneindig veel vertaalwerk in het vooruitzicht gesteld. Op het moment dat de Nederlandse site online ging, dat was enkele weken nadat mij heel veel werk in het vooruitzicht werd gesteld, werd ik van de ene op de andere dag ontslagen. Ik was niet de enige die er om onduidelijke redenen werd uitgegooid. Ik had het achteraf kunnen weten, omdat het arbeidscontract het toeliet. Het waren arbeidscontracten die net door de legale beugel konden en waarmee het bedrijf dus snel een groot aantal medewerkers kon dumpen. Het is de moeite waard om de ZDF-documentaire over deze internetshops, deze nieuwe manier van snel geld verdienen, eens te bekijken en vervolgens na te denken of het wel een goed idee is om dit soort internetbedrijven te ondersteunen door er producten te kopen. Dat is in mijn ogen het ondersteunen van bedrijven die medewerkers tegen de laagst mogelijke lonen onder zeer slechte arbeidsomstandigheden laten werken.
Let op: vanaf minuut 13:00 – 14:05 bemoeien veiligheidsmensen van het magazijn in Großbeeren zich opeens om niet verklaarbare redenen met de maker van de documentaire. Deze scene illustreert het arbeidsklimaat. Hier de vertaling van deze scene:
Voice – over: Plotseling, tijdens het interview, bezoek van de veiligheidsdienst.
Beveiliger: Doet u a.u.b. die camera weg.
Journalist: Waarom?
Beveiliger: Doet u a.u.b. die camera weg.
Journalist: Waarom?
Voice over: Waarom de beveiliger ons stoort, weet hij blijkbaar zelf niet. Kort daarna komt zijn collega.
Collega beveiliger: Goedendag. Ik heb een vraag. Van welk bedrijf bent u, omdat u het bedrijfsterrein van Docdata met de camera in beeld brengt en dat mag u niet doen.
Journalist: Natuurlijk mag ik vanaf hier filmen. We zijn op openbaar terrein. Wat is uw probleem?
Collega beveiliger: En van welk bedrijf bent u, mag ik dat vragen?
Journalist: Wij zijn van ZDF. Maar wat heeft u dan voor probleem?
College beveiliger: Nou, u filmt het terrein van Docdata.
Journalist: Dat is inderdaad juist. Heeft u hier problemen mee?
College beveiliger Nee, maar het is zoals ik al zei niet gewenst.
Voice -over: We laten ons niet intimideren.
P.S. Momenteel is Amazon in het Duitse nieuws vanwege de arbeidsomstandigheden. Helaas herken ik de schrijnende beelden. Ik ben dan ook zeer verheugd dat de Duitse media hier aandacht aan besteden en ik hoop dat Nederland het voorbeeld volgt. Inmiddels heeft de Duitse minister Ursula von der Leyen zich ook met deze zaak bemoeid.
Bekijk hieronder de schokkende reportage van ARD over de werkomstandigheden bij Amazon, uitgezonden op 14 februari 2013:
(Deze tekst verscheen na publicatie op dit blog ook op joop.nl. Daarnaast besteedden diverse Nederlandse en Vlaamse media aandacht aan dit onderwerp zoals geenstijl.nl, quotenet.nl, welingelichtekringen.nl, nrc.nl, EO, demorgen.be, Vlaamse radio ‘Meteen mee‘, Vlaamse radio ‘Hautekiet‘, nieuwsblad.be e.v.a. )
Update 2015 en 2016 : op 23 maart 2015 kwam Zalando weer negatief in beeld tijdens een reportage van het Duitse televisieprogramma Frontal21. Ook in 2016 was het raak. Lees dus ook “Wat u nog niet wist over Zalando, deel 2“.
Update 2: De volgende documentaire over Zalando (“Die große Samwer-Show – Die Milliardengeschäfte der Zalando-Boys”) won de “Deutscher Wirtschaftsfilmpreis 2015“. Hierin komen ook de oprichters van het bedrijf, de gevreesde gebroeders Samwer, aan het woord:
Blog Allard van Gent 
Zeer interessante blog ! Het doet me pijn dit te lezen . Het zou zo niet mogen zijn!
Nog bedankt voor de reactie. Inderdaad, het zou zo niet mogen zijn, de spijker op z’n kop.
Kan ik de titels van die twee programmas krijgen ik zou die eens willen zien, dank je ! en ik hoop dat deze soort slavenrij stopt !
Bedankt voor de reactie. Ik zag dat de link naar de documentaire over Amazon niet meer actueel is en dus heb ik die aangepast.
Dan de titels:
De titel van de documentaire over Zalando luidt:
Gnadelos billig – Online-Shops auf dem Vormarsch (Genadeloos goedkoop – online shops rukken op)
Documentaire op YouTube
De titel van de documentaire over Amazon luidt:
Ausgeliefert! Leiharbeiter bei Amazon (Uitgeleverd! Uitzendkracht bij Amazon)
Documentaire op YouTube
Dit soort bedrijven voeren ook vaak een geheimhoudingsplicht in waar je voor moet tekenen. In NL zijn er ook callcenters verbonden aan bedrijven waar je als slaaf wordt behandeld. Voor elk telefoontje krijg je 3 minuten en slecht betaald. Ze staan nog net niet met de zweep achter je. Wat een kut wereld is dit zeg……
Bedankt voor de reactie. Ja, de callcenters. In Berlijn staan ook callcenters waar Nederlanders werken. Als ik de verhalen mag geloven, ik heb iemand gesproken die daar gillend is weggelopen, schijnt het er net zo bizar aan toe te gaan als in Nederland. Mensen die vaak ongeschoold werk doen hoeven niet als koningen behandeld te worden, maar wel als mensen, dat lijkt me toch wel het minste. Wat dat betreft sluit ik me bij jouw laatste zin aan…met peren!
Pingback: Tijd voor een nieuwe wereld | Allard van Gent
Gadver, heb ik mij net aangemeld en besteld bij Zalando. Dat is dus de laatste keer. Ik wil geen bijdrage leveren aan dit soort ellende. Is het wel mogelijk om je uit te schrijven?
Bedankt voor de reactie. Momenteel is het in de media erg stil rondom de arbeidsomstandigheden bij Zalando. Het bedrijf doet er alles aan om “de opstartproblemen” onder het tapijt te schuiven. Nooit hebben ze zich voor hun onmenselijke praktijken verantwoord. Op een persoonlijke e-mail van mij met de vraag om een reactie heb ik nooit antwoord gekregen.
Kortom, het is en blijft een zeer duister bedrijf dat enkel via de reclame in beeld komt. Het is veelzeggend dat niemand weet welk gezicht bij Zalando hoort. De echte mensen achter Zalando, de Samwer-Brüder, blijven liever buiten beeld en dat zegt meer dan genoeg.
Of je je kan uitschrijven bij Zalando? Ik hoop van wel, maar ik weet dat eerlijk gezegd niet.
Ik heb andere mensen al gevraagd om je verhaal te lezen en de uitzending van ZDF te bekijken. Ieder bepaald wat hij/zij verder met de informatie gaat doen. Ik ga in ieder geval de artikelen terugsturen.
Op Accountkiller staat dat uitschrijven niet mogelijk is bij Zalando, wel kunnen mensen een e-mail sturen via het contactformulier op de website en verzoeken om hun account te laten verwijderen. Of bellen naar de klantenservice.
Het lijkt wel dat als bedrijven groter worden dan worden de problemen van medewerkers gebagatelliseerd, de werkomstandigheden slechter en wordt er alleen naar de statistieken (en dus omzet) gekeken. Duistere zaken worden genormaliseerd.
Het is moedig van je om hierover te berichten en je ervaringen te delen. Wellicht inspireert het andere mensen om hetzelfde te doen en (dan) bedrijven om het juiste te doen.
Heel veel succes!
Bedankt voor de succeswensen. Het grote voordeel van internet is dat je je eigen onwenselijke maar vooral ook onmenselijke ervaringen bij een bedrijf openbaar kunt maken. Ik hoop dan inderdaad dat het andere mensen inspireert om dit ook te doen. Nog steeds heb ik het idee dat weinig mensen weten wat voor een soort bedrijf Zalando eigenlijk is. Zalando heeft natuurlijk het grote voordeel dat het over enorme marketingbudgetten beschikt en maandelijks miljoenen euro’s kan uitgeven om hun image vooral hip en attractief te houden.
Ik woon in Waalwijk, bij Docdata daar.. maar heb er nog nooit iets negatiefs over gehoord.. Misschien kan ik even wat rondvragen
Met het Nederlandse Docdata heb ik destijds, toen ik eind februari mijn verhaal online zette, wel contact gehad. De directeur heeft op de dag van publicatie telefonisch zijn excuses bij mij aangeboden voor de wantoestanden die ik in het magazijn van Zalando heb meegemaakt. Dat heb ik ook een journalist van het Belgische dagblad De Morgen laten weten. Maar ik werkte voor ‘My brand Zalando’, niet voor Docdata. In het magazijn deelden namelijk twee partijen de lakens uit; Docdata en ‘My brand Zalando’. Ik werkte voor de laatstgenoemde partij, die, zoals de naam al zegt, bij Zalando zelf hoort.
Pingback: Vakbond dreigt met stakingen bij Amazon | Allard van Gent
Pingback: Arbeidsomstandigheden Zalando opnieuw onder vuur | Allard van Gent
Graag wilde ik daar op in gaan op het artikel van Zalando.
Ik zelf heb 28 jaar dienst bij nog zoiets als hierboven beschreven gewerkt.
In het artikel word geschreven over 1 wc voor 100 arbeiders maar in het bedrijf waar ik heb gewerkt was plassen zelfs niet aan de orde. Tot zover dat ik daar jaren lang last heb van gehad en allerlei blaasontstekingen had. Ook voor het minste wat er was mocht je een uurtje op de BURO BOVEN gaan zitten waar je vernederd werd tot in het uiterste van je tenen. Ik was heel blij toen ze me door mijn eigen toedoens hebben ontslagen want ik ging er aan kapot. Ja ik heb wel voor de arbeidsrechtbank ( en neen ik heb niets geddtolen of zo!) moeten komen en beloven dat ik geen woord ging zeggen over alles en de firma ook niets over mij!
Nu ben ik al 5 jaar werkzoekende en geraak simpelweg aan geen werk gewoon omdat mijn potentiële nieuwe werkgever allerlei slechte info binnen krijgt van mijn ex werkgever.
Ik kan er een boek over schrijven maar ga het hier bij laten en nee ik ben niet verbitterd, ik wil alleen maar aantonen dat er NOG zulke bedrijven zijn die er van buiten af bekeken heel leuk en bijzonder uitzien, maar niets is wat het lijkt
Bedankt voor de bijdrage, die bevestigt dat er meer bedrijven zijn die hun personeel als een noodzakelijk kwaad zien en ook zo behandelt. De laatste zin maakt duidelijk dat sommige bedrijven inderdaad miljoenen euro’s investeren om een positief image uit te stralen.
Als een bedrijf een positieve instelling heeft, ook naar het personeel toe, dan maken de medewerkers wel reclame voor het bedrijf. Daarmee kan een bedrijf miljoenen euro’s marketingkosten besparen en die vervolgens weer in het personeel investeren. Dat noem ik dan een gezonde groei van een bedrijf.
Misschien is een boek schrijven dan wel een goed idee! Daar valt dan nog wel iets aan te verdienen.
Dat zoiets nog gebeurt! Verschrikkelijk
Ik doe een Profielwerkstuk over Webshops en kijk dan naar Omoda en Zalando. Daarbij is op dit punt al een enorm verschil.
Ik verwerk dit verhaal ook in mijn pws bij het ethische deel.
Bedankt voor het delen van dit verhaal!
Bedankt voor de reactie. Gelukkig werken lang niet alle webshops op deze manier. Bij mijn weten gaat naast Zalando ook Amazon op een manier met het personeel om die geen schoonheidsprijs verdient, om het maar zo uit te drukken. Ik ga er maar vanuit dat ook bij Zalando de arbeidsomstandigheden iets humaner zijn geworden. Twee jaar terug was het er in ieder geval verschrikkelijk. Het bedrijf schijnt er echter niet zo mee te zitten wat er destijds in hun magazijnen gebeurde. Gelukkig dat de Duitse televisie (ZDF) er aandacht aan besteedde en dat ik her en der over mijn ervaring kon berichten.
Ik begrijp nog steeds niet waarom er toch nog zo veel mensen spullen bij Zalando kopen, terwijl je weet dat het bedrijf de arbeidsomstandigheden in de magazijnen aan hun laars lapt. Wat mij betreft mag er op korte termijn een nieuw keurmerk voor webshops worden ingevoerd, waarmee een bedrijf bewijst dat de arbeidsomstandigheden prima in orde zijn.
Pingback: Inside Zalando: Die kleine Dampflok der Online-Modehändler » t3n
Volgens mij zijn er nog veel ondernemingen waarbij we zulke verhalen mogen verwachten. Wel jammer weliswaar!
Pingback: Minister roept Zalando tot de orde | Blog Allard van Gent
und es geht weiter…. http://www.rtl.de/cms/news/rtl-aktuell/zalando-drei-monate-undercover-3a32f-51ca-41-1873810.html
Ja, leider…
Hallo,
Ik ben Tess Thibaut, een masterstudent communicatiewetenschappen aan de universiteit Gent. Voor mijn thesis doe ik onderzoek gerelateerd aan de webshop ‘Zalando’.
Ik heb maar liefst 300! respondenten nodig die mijn enquete willen invullen, een hele klus! Elke respondent helpt me dus enorm vooruit.
Heb jij de website van Zalando het afgelopen jaar bezocht? Dan ben je dé geknipte kandidaat om mijn enquete in te vullen! Hij duurt gemiddeld zo’n 7 minuten. Nog niet overtuigd? Door de enquete volledig in te vullen maak je kans om duo-kinepolistickets te winnen!! Je kan de online enquete invullen door onderstaande link te volgen:
https://ghentunipss.qualtrics.com/SE/?SID=SV_a9ocpIGGLLwKtCt
Alvast ontzettend bedankt!!
PS: de link kan je ook delen met familie/vrienden, dat zou helemaal fantastisch zijn.
Pingback: Next: de trucs van Groupon | Blog Allard van Gent
Pingback: Column: Moderne mode slavernij | Fashion Junky | Get addicted!
Pingback: Wat u nog niet wist over Zalando, deel 2 | Blog Allard van Gent
Pingback: Samenwerking bekende Nederlandse reisorganisaties met dubieus Duits bedrijf – Blog Allard van Gent
Hartelijk dank voor je verhaal over Zalando. Ik koop zelf veel bij Zalando en maak me ook schuldig aan de vele retourzendingen. Ik heb me altijd al afgevraagd hoe het kwam dat de logistiek zo snel verliep. Na het zien van de ZDF documentaire werd ik echt een beetje misselijk.
Dank voor je bijdrage. Ik ben me nu bewuster geworden van de keerzijde van het grootschalige internetshoppen!
Pingback: Vakbond roept magazijnmedewerkers Zalando op tot staking – Blog Allard van Gent